تحليل زبان‌شناختي گفتمان‌هاي رقيب در پرونده بورسيه‌هاي تحصيلي: رويكرد تحليل گفتمان انتقادي فركلاف

در پژوهش حاضر كه با هدف ارتقاي دانش انتقادي خوانندگان انجام مي‌پذيرد برآنيم تا نگاه ايدئولوژيك گفتمانهاي رقيب را با بكارگيري نظريه تحليل گفتمان انتقادي فركلاف در متون رسانه‌اي رمزگشايي كرده و معاني بيش از صورت زباني را با توصيف و تبيين ساخت‌هاي زباني آشكار نماييم. بدين منظور، متوني را با محوريت موضوع اعطاي بورسيه‌هاي تحصيلي توسط دولت دهم برمي‌گزينيم. داده‌هاي پژوهش حاضر از رسانه مطبوعاتي دو گفتمان رقيب (اصول‌گرا و اعتدال‌گرا) در يك بازه زماني مشخص (آبان ماه سال 1393) جمع‌آوري مي‌شوند. تجزيه و تحليل داده‌ها حاكي از آن است كه نماينده گفتمان اصول‌گرا (روزنامه كيهان) به مراتب بيش از نماينده گفتمان اعتدال‌گرا (روزنامه اعتماد) از ساخت‌هاي ايدئولوژيك در سطح توصيف اعم از روابط مفهومي واژه‌ها، علائم سجاوندي و ساخت‌هاي نحوي و گفتماني (به‌كارگيري استعاره، ساخت هاي نحوي نشان‌دار و پيش‌فرض‌ها و ...) استفاده كرده‌اند و بدين وسيله سعي در تكذيب گفتمان مورد بحث (تخصيص بورسيه‌هاي تحصيلي در دولت دهم) را داشته اند در حالي كه متون روزنامه اعتماد از بار ايدئولوژيكي كمتري برخوردار بوده و نگارندگان با استفاده از راهبرد كميت زباني و ارائه نمونه‌ها و شواهد در جهت تأييد گفتمان مد نظر عمل مي‌نمايد.