نام‌دهي و طبقه‌بندي كنشگران اجتماعي در داستان «آل» بر اساس الگوي ون ليوون

الگوي ون ليوون (2008) تحت عنوان «بازنمايي كنشگران اجتماعي»، الگويي در چهارچوب تحليل گفتمان انتقادي، و ابزاري براي پژوهشگران است تا كشف كنند كاركردهاي اجتماعي كه در لايه‌هاي زيرين گفتمان لانه گرفته‌اند، چگونه در لايه‌هاي زبرين بازنمايي مي‌شوند. در اين پژوهش، داستان «آل» نوشتۀ محمد بهمن‌بيگي، به عنوان گفتماني مربوط به عشاير كشورمان، در چهارچوب الگوي ياد شده بررسي مي‌شود. در اين مسير معلوم مي شود كه نويسنده چگونه از نام‌دهي و طبقه‌بندي كنشگران اجتماعي براي بيان ديدگاه‌هاي خود استفاده كرده و آيا نام‌دهي و طبقه‌بندي كنشگران مي‌تواند ديدگاه عشاير را در دوره‌اي كه هنوز سواد‌آموزي به ايل راه نيافته بود، نسبت به آنان روشن كند؟ نتايج پژوهش نشان داد كه بازنمايي كنشگران در داستان «آل» هدفمند و در جهت كنترل ديدگاه‌هاي اجتماعي است. نويسنده با استفاده از مؤلفه‌هاي نام‌دهي و طبقه‌بندي، ديدگاه خود را با شيوه‌اي پوشيده بيان كرده و ستم جامعه به زن را به تصوير كشيده است. نويسنده از طرفي با بازنمايي‌هاي عام، زنان ايل را به عنوان كنشگراني درگير در معضلات اجتماعي يكسان بازنمايي مي‌كند و از طرف ديگر با بازنمايي خاص، آن ها را با هويتي مستقل و متمايز نشان مي‌دهد. ارزش‌دهي مردان ايل مثبت و بيانگر ديدگاه عشاير نسبت به جنس مذكر است، اما ارزش گذاري زنان با توجه به موقعيت اجتماعي حاكم بر متن، سيال است. نويسنده با استفاده از مؤلفۀ هويت ‌درهمي، شخصيت اصلي داستان را زني درگير در فعاليت‌هاي متضاد معرفي مي‌كند تا هنجارهاي اجتماعي را به چالش كشد.