بررسي ادراك گويشوران فارسي‌زبان از تنوع سبكي در زبان فارسي

پژوهش حاضر كه بر پيوستار سبكي زبان فارسي متمركز است، در چهارچوب گويش شناسي ادراكي به بررسي تنوع سبكي مي پردازد و نحوۀ ادراك گويشوران فارسي‌زبان از ميزان رسمي بودن جملات زبان فارسي را در نظر دارد. هدف پژوهش پاسخ به اين پرسش هاست كه چگونه مي توان بر مبناي ويژگي هاي زباني، ميزان رسمي بودن يك جمله را تعيين كرد و كدام ويژگي‌هاي تلفظي، واژگاني و ساختاري بر قضاوت فارسي‌زبانان تأثير بيشتري مي‌گذارند. ابزار گردآوري‌ داده پرسش نامه اي متشكل از 15 جمله است كه گزارۀ واحدي را منتقل مي كند. مشاركت كنندگاندر پژوهش، 70 مرد و زن در سه گروه سني 20 تا 30 ساله (35 نفر)، 30 تا 40 ساله (20 نفر) و 40 تا 50 ساله (15 نفر) هستند كه به‌كمك شم زباني خود، اين جملات را بر پيوستاري از رسمي ترين تا غيررسمي ترين درجه تحليل و نمره‌دهي كرده‌اند. پژوهش از نوع توصيفي تحليلي و روش تحليل داده كيفي و كمي است. نتايج نشان مي دهد كه مي‌توان با توجه به تعداد عناصر زباني نشان‌دار سبكي، ميزان تقريبي رسمي بودن جمله را اندازه‌گيري نمود. با وجود اين، قضاوت گوينده از ميزان رسمي بودن يك جمله لزوماً به تعداد عناصر زباني نشان‌دار سبكي بستگي ندارد و حضور برخي واژه ها و عباراتي كه به‌لحاظ رعايت ادب در زبان نشان‌دارند، بر قضاوت تأثير مي گذارد. به‌طور كلي به نظر مي رسد كه تأثير انتخاب هاي واژگاني و برخي تغييرات تلفظي بر قضاوت گويشوران بيشتر از ساير ويژگي هاي تلفظي و ساختاري است.