بازخواني انتقادي ديدگاه محقق خراساني(ره) در تجري با تكيه بر نظرات حضرت امام خميني(ره)

تجرّي به معناي مخالفت كردن با حجّت شرعي يا عقلي است بدون آنكه مخالفتي با واقع شده باشد. اين مسأله از مقولاتي است كه بسته به نوع نگاه به آن داراي ماهيت متفاوت ميشود؛ اما چون در دانش اصول فقه به آن پرداخته ميشود، در حكم آن ميان اصوليان اختلاف نظر وجود دارد. در اين ميان محقّق خراساني قائل به حرمت آن و استحقاق عقاب براي فردي است كه اين كار را انجام مي دهد. وي براي اثبات نظر خود به موارد و ادله اي چند اشاره نموده و به مباحث دخيل در اين بحث مانند عدم اختياري بودن فعل متجرّي، بررسي اختياري بودن مقوله اراده يا عدم آن و بررسي قرب و بعد انسان نسبت به ساحت مولا اشاره مي كند. در مقابل اين ديدگاه، امام خميني با بررسي دقيق ماهيت تجرّي، قائل به عدم حرمت و عدم استحقاق عذاب نسبت به متجرّي است و با اين ملاك به نقد ديدگاه هاي محقّق خراساني پرداخته است. در اين نوشتار كه به شيوه توصيفي تحليلي صورت گرفته، ضمن پذيرش فقهي بودن ماهيت تجرّي، صحّت و دقّت نظر امام خميني در موارد مورع نزاع مورد تأييد قرار گرفته است.