اثر عصاره آبي الكلي بخش‌هاي هوايي اسطوخودوس خراساني (Nepeta menthoides) بر يادگيري و حافظه در موش‌هاي صحرائي نر ديابتي شده با استرپتوزوتوسين

The effect of Nepeta menthoides aerial parts hydroalcoholic extract on learning and memory in male streptozotocin-induced diabetic rat

مقدمه و هدف: ديابت قندي يك اختلال متابوليك شايع است كه سبب عوارض نامطلوبي از جمله اختلال حافظه و يادگيري مي‌گردد. گزارش شده است كه اسطوخودوس خراساني موجب بهبود حافظه و يادگيري مي گردد. لذا هدف تحقيق حاضر، بررسي اثر عصاره اسطوخودوس خراساني بر يادگيري و حافظه ناشي از ديابت در موش‌هاي صحرايي است. مواد و روش‌ها: موش‌هاي صحرايي نر به تعداد 40 سر به 4 گروه كنترل، كنترل ديابتي، كنترل تحت تيمار با عصاره اسطوخودوس خراساني، ديابتي تحت تيمار با عصاره اسطوخودوس خراساني تقسيم گرديدند. براي ديابتي نمودن حيوانات از تزريق داخل صفاقي تك دوز استرپتوزوتوسين استفاده شد. پس از گذشت 6 هفته، درمان با عصاره به فرم تزريق داخل صفاقي، به ميزان 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم روزانه به مدت دو هفته نيم ساعت قبل از انجام تستهاي رفتاري صورت گرفت. جهت ارزيابي يادگيري و حافظه از ماز شعاعي هشت بازويي و تست آماري Two way repeated-measures ANOVA و در سنجش قند از آنواي يك طرفه استفاده شد. نتايج: ديابت موجب آسيب يادگيري و حافظه به شكل افزايش خطاهاي حافظه كاري و مرجع گرديد و مصرف عصاره اسطوخودوس خراساني در گروه ديابتي سبب كاهش معني‌دار در تعداد خطاهاي مربوطه گرديد. اسطوخودوس خراساني همچنين موجب كاهش قند خون در گروه ديابتي شد. نتيجه‌گيري: مصرف عصاره اسطوخودوس خراساني در موش‌هاي ديابتي سبب بهبود اختلال حافظه و يادگيري ناشي از ديابت شد. اين اثر مي‌تواند حداقل بخشي ناشي از كاهش قند خون باشد.

Background and Objective: Diabetes mellitus is a common metabolic disorder that causes undesirable effects including learning and memory impairment. It has been reported that Nepeta menthoides improves memory and learning. Therefore, the aim of this study was to evaluate the effects of Nepeta menthoides on learning and memory impairment related to diabetes in rats. Materials and Methods: Forty male rats were divided into 4 groups including control, diabetic control, control group under treatment with extract of Nepeta menthoides, and diabetic group under treatment with extract of Nepeta menthoides. A single dose of streptozotocin intraperitoneally was used for diabetes induction in diabetic animals. After 6 weeks, Nepeta menthoides treatment was performed as an intraperitoneal injection of 400 mg/kg/day for two weeks, 30 min before each behavioral test. The eight-arm radial maze method with two-way repeated measures ANOVA test were used to evaluate learning and memory and one-way ANOVA was used for comparing blood glucose between different groups. Results: Diabetes caused learning and memory impairment in the form of increasing working and reference memory errors and use of Nepeta menthoides extract in the diabetic rats caused a significant reduction in the number of related errors. Nepeta menthoides also declined blood glucose in diabetic rats. Conclusion: Nepeta menthoides consumption in diabetic rats improves diabetes-induced learning and memory impairment. This effect might be mediated at least partly by decreasing blood glucose.