نقش جهت‌گيري كالبد فضاهاي شهري در ميزان آسايش اقليمي شهروندان (مطالعه موردي: شهر بندرعبّاس)

فضاهاي شهري، عناصر اصلي ساخت شهر هستند كه به قلب و كانون راهبردي اجتماعي مربوط مي‌شوند. راحتي و آسايش، پيش‌نياز يك فضاي شهري موفّق هستند، از اين ميان، آسايش اقليمي به عنوان تأثيرگذارترين فاكتور آسايش، زماني برقرار مي‌شود كه بين دماي دفع‌شده و جذب‌شده توسّط پوست بدن در محيط، تعادل ايجاد شود. اين تعادل، تحت تأثير عواملي مانند درجه حرارت، رطوبت نسبي و جريان هواست و جهت‌گيري مناسب كالبد به عنوان كم‌هزينه‌ترين و تأثيرگذارترين عامل به منظور كنترل اين عناصر محيطي تأثيرگذار بر آسايش اقليمي شهروندان در فضاهاي باز مطرح است. در اين پژوهش، از روش همبستگي با هدف دستيابي به مناسب‌ترين جهت‌گيري براي فضاهاي باز شهر بندرعبّاس از نظر اقليمي استفاده شد؛ از اين رو، ابتدا اختلاف بين جهت‌هاي مختلف از نظر ميزان آفتاب‌گيري در يك مستطيل ثابت در هشت جهت اصلي و فرعي در طول سال به كمك روش آناليز واريانس با استفاده از نرم‌افزار آماري آر. روي ‌داده‌هاي 44 ساله هواشناسي تجزيه‌وتحليل و مقايسه شدند؛ سپس با حذف جهت بادهاي مخلّ آسايش از روي گلبادهاي برگرفته از داده‌هاي ذكرشده، جهات يادشده، از نظر ميزان آسايش اقليمي، اولويّت‌بندي شدند. از اين ميان، طبق نتايج پژوهش حاضر، جهت شمالي جنوبي با اختلافي معني‌دار نسبت به ديگر جهت‌هاي اصلي، مطلوب‌ترين و جهت شرقي غربي نامطلوب‌ترين جهت‌گيري كالبد فضاهاي باز شهر بندرعبّاس است كه مي‌تواند در طرّاحي‌هاي آينده مدّ نظر قرار گيرد. به هرحال، در پژوهش حاضر به ديگر عوامل تأثيرگذار بر آسايش اقليمي از جمله پوشش، مصالح و... توجّهي نشده است. اين عوامل و متغيّرها، بايد در پژوهش‌هاي بعدي موردمطالعه قرار گيرند تا آسايش اقليمي شهروندان را بتوان به طور همه‌جانبه با مداخله همه متغيّرها پيگيري كرد.