كاربرد رويكرد مضرس در مدل سازي قيمت مسكن شهري در ايران

مسكن جزء نيازهاي اوّليّه و اساسي زندگي فردي و اجتماعي انسان است. در اقتصاد توسعه، اهمّيّت مسكن به حدّي است كه از جمله شاخص هاي توسعه و توسعه نيافتگي كشورها محسوب مي شود. اين پژوهش، به منظور بررسي عملكرد و چگونگي تأثير متغيّرهاي كلان اقتصادي شامل درآمد سرانه خانوار، شاخص قيمت كلّ سهام، نرخ تورّم، قيمت مصرف كننده خانوار شهري و تعداد پروانه هاي احداث ساختمان مسكوني در الگوي رفتاري قيمت مسكن در كشور با بهره گيري از روش هاي رگرسيوني ساده، چندمتغيّره و مضرس انجام شد. نتايج حاصل از رگرسيون خطّي ساده و چندمتغيّره نشان داد كه به ترتيب وجود همبستگي سريالي مثبت و هم خطّي چندگانه باعث پايين آمدن قابليت و عدم اعتماد به اين مدل ها شده است. از سويي نتايج نشان داد كه متغيّر پروانه هاي مسكوني داراي رابطه خطّي معني داري با قيمت مسكن نيست و متغيّر نرخ تورّم تنها در صورت حذف داده سال 1393 از رابطه خطّي معني دار با قيمت مسكن برخوردار مي شود. در ادامه با ترسيم نمودار مضرس در دامنه از 0/01 تا 0/52 مشخّص شد كه ضرايب رگرسيوني مدل هاي چندمتغيّره در عدد مضرس 0/08 و 0/1 پايدار مي شوند؛ بنابراين با اتّخاذ اعداد مضرس يادشده، مدل هاي رگرسيوني با ضرايب رگرسيوني واقعي بازتوليد و مشخّص شد كه در يك مدل تركيبي، متغيّرهاي درآمد سرانه خانوار، قيمت مصرف‌كننده‎ خانوار شهري، نرخ تورّم و شاخص كلّ قيمت سهام به ترتيب با ضرايب بتاي 0/349، 0/348، 0/288 و 0/0612 مقدار، در قيمت مسكن شهري ايران مؤثّر هستند. به طور كلّي، نتايج اين مطالعه نشان داد كه چون متغيّرهاي كلان اقتصادي معمولاً از شرط تعامد برخوردار نبوده و داراي رابطه خطّي هستند؛ لذا، به منظور ارائه مدل هاي واقعي تر كه از قابليت برون يابي مناسب برخوردار باشند، ضرورت دارد كه از رگرسيون مضرس استفاده شود؛ چراكه روش حداقل مربعات در اين موارد، برآوردهاي غيرواقعي از ضرايب متغيّرهاي رگرسيوني ارائه مي دهد.