كاربرد رويكرد‏هاي شبيه‏ سازي بهينه‏ سازي خط انتقال آب سد بيستون به منظور برنامه‏ ريزي يكپارچه منابع آب

در قرن حاضر، با توجّه به كمبود منابع تجديدپذير، مديريت جامع منابع آب به‏منظور بهره برداري پايدار و توسعه اقتصادي امري ضروري است. هدف از پژوهش حاضر انتخاب بهينه برنامه‏ريزي منابع آب و تأمين بيشترين نياز‏هاي آبي صنعت و كشاورزي با درنظرگرفتن مسائل زيست‏محيطي در حوضه سد بيستون (خارج از بستر) واقع در استان كرمانشاه است. طرح سدّ مخزني بيستون، شامل انتقال آب از رودخانه گاماسياب به كمك لوله فولادي با دبي 3500 ليتر بر ثانيه در 6 ماه از سال (آبان تا ارديبهشت) به‏منظور تأمين نيازهاي آبي صنايع و كشاورزي براي شرق شهر كرمانشاه با لحاظ نياز زيست‏محيطي رودخانه گاماسياب است؛ در اين راستا، بهينه‌سازي و شبيه‌سازي منابع و مصارف سد بيستون با نرم‌افزار‌هاي لينگو و ويپ در دو حالت (با درنظرگرفتن سدهاي در حال ساخت بالادست و بدون درنظرگرفتن آن‏ها) انجام شد؛ همچنين در هر دو روش سه نياز زيست‌محيطي، صنعت و كشاورزي لحاظ شد. درنهايت، نتايج نشان داد كه با توجّه به اينكه در هر دو حالت، آب انتقالي به سد ثابت است، تأمين نياز‏هاي صنايع و كشاورزي تقريباً يكسان است كه به‏ترتيب 37 و 14 ميليون متر مكعب در سال است، درحالي كه تأمين نياز زيست‏محيطي با درنظرگرفتن سد‏هاي بالادست به طور متوسّط دو ميليون متر مكعب در سال بيشتر و به 42 ميليون متر مكعب در سال افزايش مي‏يابد؛ البتّه انتظار مي‏رود با درنظرگرفتن سد‏هاي بالادست، مقدار آبدهي رودخانه گاماسياب كم و به دنبال آن تأمين نياز زيست‏محيطي كاهش يابد؛ امّا نتايج نشان داد با توجّه به اينكه انتقال آب به سد بيستون تنها در ماه‏هاي پرآب سال انجام مي‏شود، سد‏هاي بالادست آب را در ماه‏هاي پرآب ذخيره مي‏كنند و در طول ماه‏هاي خشك با انتقال آب به رودخانه گاماسياب تأمين نياز زيست‏محيطي رودخانه بيشتر خواهد شد؛ بنابراين نقش اين سدها در افزايش تأمين آب زيست‏ محيطي مؤثّر است.