ادراك شهروندان از محيط هاي پاسخده شهري و نقش آن در تعلق مكاني (مطالعه موردي: شهر اراك)

شهرها عرصه هاي وسيعي از تراكم و تمركز جمعيت و فعاليت ها هستند و سلامت انسان پيوند تفكيك ناپذيري با شرايط و كيفيت محيط هاي شهري دارد. تجربه اجراي طرح هاي شهري در ايران نشان داده است كه در زمينه خلق محيط هاي شهري واجد كيفيت، توفيق چنداني حاصل نشده است. پژوهش حاضر ادراك شهروندان از الگوي شهرسازي اراك را در قالب شاخص هاي محيط هاي پاسخده شامل نفوذپذيري، گوناگوني، خوانايي، انعطاف‌پذيري، تناسب هاي بصري و رنگ تعلق مطالعه كرده و سپس به بررسي نقش آن در ايجاد غناي حسي و تعلق مكاني پرداخته است. داده هاي مورد نياز از طريق مطالعات كتاب‌خانه اي، مصاحبه و تكميل پرسشنامه گردآوري شده و تحليل داده ها با استفاده از روش هاي آماري هم‌بستگي پيرسون، آزمون T تك نمونه اي و تحليل رگرسيون انجام گرفته است. در تحليل رگرسيون شاخص هاي هفت‏گانه، شاخص غناي حسي (تعلق مكاني) به عنوان متغير وابسته و ساير شاخص ها به عنوان متغير مستقل در نظر گرفته شد. براساس نتايج، 2/53 درصد تغييرات تعلق مكاني از طريق تركيب خطي متغيرهاي مستقل تبيين شده است كه شاخص هاي تناسبات بصري، انعطاف پذيري و خوانايي به ترتيب با ضرايب تأثير 453/0، 192/0 و 150/0 بيشترين تأثير را بر تعلق مكاني داشته اند. بر اين اساس، برخي از پيشنهادهاي پژوهش عبارت‌اند از: تأمين دسترسي مناسب شهروندان به خدمات شهري، ارتقاي كارآيي شبكه ارتباطي، ارتقاي سرزندگي محيط و تنوع در ارائه خدمات، تأمين نيازمندي هاي همه گروه هاي جامعه، خلق ويژگي هاي منحصربه فرد در طراحي و بهسازي فضاهاي عمومي شهري، توجه بيشتر به ويژگي‏هاي زيبايي شناسانه محيط و منظر شهري و فراهم كردن زمينه هاي مشاركت شهروندان در امر بهسازي محيط‌ هاي مسكوني.