مطالعۀ اثرات توزيع كاربري اراضي بر سلامت شهروندان (مطالعۀ موردي: شهر بابلسر)

گسترش فيزيكي شهرها و تداوم بهره‌گيري از اتومبيل زمينه‌ساز بروز مشكلات زيادي در شهرها و جابه جايي شهرنشينان در دسترسي به انواع كاربري‌هاي عمومي شده است. شمال ايران با قابليت‌هاي كم‌نظير طبيعي كانون رشد بي‌امان شهري در پاسخ به رشد فزايندۀ مهاجران درون و برون استاني است؛ به طوري كه حالا بي‌تحركي بخشي از مشكلات در حال بروز اين كانون‌هاي كوچك شهري هم به علت پراكنده‌روي شهري، توسعۀ بي‌برنامه، كاهش خدمات عمومي و بروز مشكلات بهداشتي جسم و روان شده است. از اين رو، اين تحقيق با هدف بررسي و آشنايي با اثرات توزيع و تركيب كاربري شهري بر سلامت شهروندان در يكي از شهرهاي ساحلي خزر (با كاركردي فرهنگي و گردش‌گري) انجام شده است. روش‌شناسي تحقيق مبتني بر رويكردهاي توصيفي تحليلي بوده كه با بررسي ادبيات تحقيق و تنظيم پرسش‌نامه‌هاي مورد نظر به شيوۀ نمونه‌گيري خوشه‌اي اطلاعات و داده‌ها گردآوري شد. حجم نمونه از روش نمونه‌گيري كوكران، با توجه به جمعيت و بعد خانوار در هر محلۀ شهر بابلسر تعداد 385 نمونه تعيين شد. ابتدا ميزان اختلاط كاربري هر يك از محله هاي شهر از طريق ضريب آنتروپي شانون محاسبه و با استفاده از شاخص پياده‌روي ميزان آن در هر يك از محله ها تعيين شده است. به منظور آناليز داده‌هاي تحقيق از روش‌هاي آماري پارامتريك در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد محله هاي مركزي شهر به ويژه در بخش شرقي رودخانه داراي دسترسي بالاتري به كاربري‌هاي مورد مطالعه هستند. مقايسۀ سطح دسترسي‌ها در محله هاي مختلف حاكي از اين است كه تركيب و توزيع كاربري‌ها تأثير قابل توجهي بر ميزان تحرك فيزيكي شهروندان دارد. بنابراين، طراحي و برنامه‌ريزي شهري مي‌تواند با تنظيم مناسب انواع كاربري‌هاي شهري تحرك بيشتر شهروندان را تشويق كند و اين امر امروزه در همۀ شهرهاي كوچك و برزگ كشور به ضرورتي حياتي تبديل شده است.