معماري ميان‌افزا؛ رويكردي ميان‌رشته‌اي براي طراحي در بافت تاريخي؛ نمونۀ موردي: مجموعۀ تجاري مشروطه در بافت تاريخي بازار تبريز

بيان مسئله: معماري ميان‌افزا در بافت تاريخي، رويكردي بين‌رشته‌اي است؛ به همين دليل بايد در چارچوبي كه حاصل تعامل ميان معماري، شهرسازي و مرمت است، مورد بررسي قرار گيرد. عدم توجه به اين تعامل آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري را به ارزش‌هاي بافت‌هايي تاريخي چون بازار تبريز وارد كرده است و مانعي براي تحقق انتظارات از معماري‌هاي ميان‌افزا به آن مي‌شود.هدف: هدف اين پژوهش، تبيين معماري ميان‌افزا در بافت تاريخي در چارچوبي تعاملي ميانِ حوزه‌هاي شهرسازي، معماري و مرمت است تا منجر به بررسي چيستي آن و تدوين الگوي طراحي و ارزيابي در قالب ديدگاه ميان‌رشته‌اي شود. در ادامه نيز مبتني بر اين الگو، مجموعۀ مشروطه واقع در بازار تاريخي تبريز مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. روش تحقيق: روش تحقيق، توصيفيتحليلي از جنبۀ كاربردي است؛ بنابراين در اين تحقيق، با مطالعۀ نظريات مرتبط با مقولۀ معماري ميان‌افزا در بافت شهريتاريخي، الگويي كه روابط بين‌رشته‌اي را تبيين مي‌كند، ارائه شده و مبناي موردپژوهشي قرار گرفته است.نتيجه‌گيري: بررسي‌ها نشان مي‌دهد معماري ميان‌افزا در نگرش ميان‌رشته‌اي در حوزۀ شهرسازي، معيارهاي مطرح در توسعۀ هوشمند، پايدار و نوشهرگرايي، در حوزۀ مرمت، اهداف معين در مرمت شهري و مرمت معماري، و در حوزۀ معماري، طراحي محافظه‌كارانه، معاصرساز و اعتدال‌گرايانه را مدنظر قرار مي‌دهد. نگرش ميان‌رشته‌اي باعث تبيين معماري ميان‌افزا در قالب الگويي رفت و برگشتي بين حوزه‌هاي مؤثر مي‌شود. بررسي ميان‌افزايي مجموعۀ تجاري مشروطه‌ در بازار تاريخي تبريز نشان مي‌دهد كه اين بناي ميان‌افزا، از منظر حفاظت، رويكرد مرمت شهري، از منظر شهرسازي، رويكرد توسعۀ پايدار و نوشهرگرايي و از منظر معماري، رويكرد معاصرسازي دارد. تحليل بر مبناي جدول سوات (SWOT) نيز نشان مي‌دهد كه افزودن اين ساختار جديد در كنار نقاط قوت و پتانسيل‌ها، موجب ايجاد نقاط ضعف و تهديدهايي نيز شده‌ است كه بايد براساس راهبرد‌هاي قوت تهديد، قوت فرصت و ضعف فرصت رفع شوند.