عملكرد نمايه‌اي شرق‌شناسي در هنر معاصر ايران

بيان مسئله: هنر دو دهۀ اخير ايران تاكنون از جنبه‌هاي مختلفي نقد شده است و برخي از منتقدان گرايش‌هاي اصلي آن را بازتوليد گفتمان شرق‌شناسي دانسته‌اند. در همين رابطه، مسئلۀ پژوهش اين است كه چگونه مي‌توان ويژگي‌هاي مشتركي را ميان فرمول توليد اين قبيل آثار هنري و عملكرد شرق‌شناسي يافت؟ بدين منظور از مفهوم نمايه، با استناد به مباحث نشانه‌شناسي و تاريخ هنر و به‌منظور خوانش نقادانۀ بازتوليد گفتمان شرق‌شناسي، بهره گرفته شده است.هدف: هدف اين پژوهش مطالعۀ انتقادي و تعميق در چالش‌هاي نظري هنر معاصر ايران با تكيه بر مفهوم نمايه است. پرسش اصلي اين است كه چه مؤلفه‌هايي ويژگي نمايه‌اي هنر معاصر ايران را شكل مي‌دهند و چگونه نمايه‌سازي در هنر معاصر ايران در تطابق با گفتمان شرق‌شناسي است؟روش‌تحقيق: روش پژوهش به‌شيوۀ توصيفيتحليلي است و داده‌هاي آن به‌شيوۀ كيفي تجزيه ‌و ‌تحليل شده‌اند. نمونه‌ها به‌شكل هدفمند انتخاب شده‌اند.نتيجه‌گيري: كاربست افراطي برخي عناصر و نقش‌مايه‌هاي سنتي در هنر ايران داراي كاركردي نمايه‌اي است كه ظرفيت جداسازي مكاني و موقعيت‌مند‌كردن آثار هنري را ايجاد مي‌كند. اين جداسازي مكاني و موقعيت‌مندكردن در تطابق با گفتمان شرق‌شناسي است.