جستاري بر دو دهه مطالعات جامعه علمي كتابخانه‏ هاي ديجيتالي در ايران: پديده جهان كوچك

هدف: اين مقاله به شناسايي پژوهشگران پركار و بانفوذ و همچنين تعيين حدود و ثغور همكاري‏ هاي پژوهشي جامعه علمي حيطه كتابخانه هاي ديجيتالي ايران پرداخته است.روش ‏شناسي: مطالعه حاضر از نوع پژوهش‏ هاي كاربردي علم‏ سنجي مي‏ باشد كه با روش تحليل شبكه‏ هاي اجتماعي به انجام رسيده است. جامعه آماري اين پژوهش، شامل تمامي پژوهشگران وابسته به نهادهاي ايراني مي‏‏ باشد كه دست‏ كم يك مقاله فارسي يا انگليسي تا انتهاي سال‏ هاي 1395 يا 2016 در حوزه كتابخانه ديجيتالي تأليف كرده‏ اند. داده هاي گردآوري شده با نرم افزارهاي اكسل، راورماتريس و يوسي‏ آي‏ نت تحليل شدند. همچنين، به‏ منظور ترسيم نقشه‏ هاي هم‏ تأليفي از نرم‏ افزارهاي نودايكس‌ال و وي‏ اُ‏ اِس ‏ويوور كمك گرفته شد.يافته‏ ها: بهره‏ وري پژوهشگران با قانون لوتكا موافق نيست؛ علاوه‏ بر اين، يافته‏ ها از پايين بودن سطح همكاري‌هاي بين‌المللي حكايت داشت و الگوي نويسندگي غالب مقالات دو‏نويسنده‏ اي بود. به‏ طور كلي و با احتساب ميانگين امتياز تمامي شاخص هاي توليد و مركزيت شبكه هاي اجتماعي، به ترتيب مهدي عليپور حافظي، يعقوب نوروزي، سعيد رضايي شريف‏ آبادي بازيگران كليدي در مرجعيت علمي حوزه كتابخانه هاي ديجيتالي ايران هستند. نتيجه‏ گيري: شبكه هم تأليفي حوزه كتابخانه هاي ديجيتالي، نوعي شبكه آزاد مقياس بوده و چگالي خيلي پايين شبكه نيز دال بر عدم بلوغ كافي ساختار اجتماعي پژوهشگران مي‏ باشد؛ با اين وجود، هنوز نظريه شش درجه جدايي ميلگرام درباره اين جامعه مورد تصديق قرار مي‏ گيرد و به كارگيري اصطلاح «شبكه جهان كوچك» در مورد آن جايز است.