رابطه شاخص‌هاي توسعه و مهاجر‌پذيري شهرستان‏ها در ايران

يكي از موضوع‌هايي كه در ديدگاه‌هاي نظري مرتبط با مهاجرت به‌صورت مكرر مورد‌تأكيد بوده، رابطه متقابل مهاجرت و شاخص هاي توسعه است. براي درك عميق‌تر اين رابطه، مقالۀ حاضر با استفاده از داده‌هاي سطح انبوه سرشماري 1390، به آزمون تجربي رابطۀ تعدادي از شاخص‏هاي توسعه و مهاجرت پرداخته است. واحد تحليل، 397 شهرستان كشور در سرشماري 1390 بود و داده هاي پژوهش پس از انجام پردازش ها و محاسبات لازم بر روي مجموعۀ نسبتأ گسترده اي از مؤلفه‌ هاي توسعه و نيز شاخص‌هاي مهاجر پذيري شهرستان هاي كشور براي بررسي و تحليل‌هاي بعدي آماده‌سازي شده است. يافته هاي پژوهش حاكي از ارتباط نزديك تعدادي از شاخص هاي كليدي توسعه، نظير درصد شاغلان در بخش صنعت و خدمات، نسبت بيكاري و نسبت باسوادي با نسبت مهاجر پذيري شهرستان‏هاي كشور است. تحليل چندمتغيره نشان مي‌دهد تفاوت سطح توسعه شهرستان ها، بيش از آنكه با جريان‌هاي مهاجرتي درون‌شهرستاني يا درون‌استاني مرتبط باشد، بيش‌ترين قدرت تبيين‌كننده گي را در مورد مهاجران واردشده از ساير استان ها دارند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه از ميان مؤلفه‌هاي توسعه، بهره مندي شهرستان ها از اشتغال و تحصيلات ازجمله عوامل مهم در تبيين مهاجرپذيري آن‌ها است و بايد در برنامه‌ريزي و مديريت مهاجرت‌هاي كشور به‌صورت جدي تري مورد‌تأكيد و توجه قرار گيرد.