سنجش ميزان توسعه‌يافتگي شهرستان‌هاي استان كرمان با استفاده از تكنيك ادغام

رشد شتابان جمعيت و توسعه فيزيكي مناطق، همواره توزيع بهينه خدمات عمومي را با مشكل مواجه ساخته است. اين امر منجر به عدم تعادل فضايي مناطق در گذر زمان شده است. هدف پژوهش حاضر «سنجش ميزان توسعه‌يافتگي شهرستان هاي استان كرمان» در دو برهه زماني كاملاً متفاوت (1390 و 1394) مي باشد. رويكرد حاكم بر اين پژوهش، توصيفي و تحليلي است و ماهيت آن مي تواند كاربردي باشد. بدين منظور داده‌هاي آماري موردنظر، از سازمان‌هاي مربوط اخذ و جهت سنجش داده‌ها از پرسشنامه‌اي در قالب نظرات خبرگان و صاحب‌نظران امر استفاده‌شده است. در اين پژوهش شهرستان هاي استان بر اساس 48 مؤلفه در قالب هشت شاخص كلي (بهداشتي، آموزشي، فرهنگي، جمعيتي، اشتغال، زيربنايي، خدمات شهري و كشاورزي و دامداري) كه با استفاده از مدل تصميم گيري چندمعياره تاپسيس صورت پذيرفت. جهت وزن دهي تركيبي شاخص هاي پژوهش، از مدل هاي ويكور وAHPF استفاده شد. در نهايت جهت تركيب مدل هاي فوق از روش ادغام استفاده گرديد. همچنين مقايسه وضعيت شهرستان هاي استان كرمان از سال 1390 تا 1394 به لحاظ وضعيت توسعه يافتگي بيانگر آن است كه تمامي شهرستان ها تغييرات محسوسي نداشته و در همان سطح باقي‌مانده است به‌جز شهرستان زرند كه در سال 1390 كه براساس وزن به دست آمده در دو مدل فازي برابر با (0.045) و ويكور (0.811) در سطح نامطلوب قرار داشته كه در سال 1394 به رده نسبتاً مطلوب و با وزن فازي (0.042) و وزن ويكور (0.799/) ارتقا يافته است. در انتها جهت از بين رفتن اختلاف رتبه‌ها در مدل هاي مذكور و با تركيب روش هاي وزن دهي از مدل ادغام استفاده شده است. نتايج اين مدل نشان مي دهد: شهرستان هاي استان كرمان در سطوح مختلف برخورداري قرار گرفته‌اند. به طوري كه شهرستان هاي كرمان، جيرفت و رفسنجان به ترتيب رتبه هاي اول تا سوم و بدون تغيير در هر دو دوره زماني در سطح بالاي برخورداري قرار گرفته و شهرستان هاي فهرج، نرماشير، ريگان و قلعه گنج محروم‌ترين مناطق شناخته‌ مي شوند.