تحليل عوامل مؤثر بر الحاق سكونتگاه‌هاي روستايي به شهر مبتني بر چارچوب تقسيمات كشوري (مورد مطالعه: كلانشهر اروميه)

الحاق روستاها به شهرها يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي برنامه‌ريزان در دهه‌هاي اخير است كه تحت تأثير مجموعه‌اي پيچيده از عوامل همانند نحوه تقسيمات كشوري و بعضاً تصميمات سياسي قرار دارد. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از پارادايم تفسيرگرايي به بررسي الحاق سكونتگاه‌هاي روستاييِ پيراشهري به شهر مبتني بر چارچوب تقسيمات كشوري در كلانشهر اروميه بپردازد. سكونتگاه‌هاي روستايي پيرامون كلانشهر اروميه تا شعاع 7 كيلومتري، بر اساس مؤلفه ارتفاع به پنج طبقه تقسيم شده‌اند. 85/71 درصد از روستاها در گروه اول، 39/20 درصد در گروه دوم، 82/5 درصد در گروه سوم و 94/1 درصد در گروه چهارم جاي گرفته‌اند. در گروه پنجم با ارتفاع 2201- 1924 متر، هيچ روستايي واقع نشده است. اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و از نظر روش‌ تحقيق، كيفي است. در اين راستا براي انجام عمليات تحقيق از مطالعه موردي استفاده شده است. مشاركت‌كنندگان پژوهش، متخصصان و كارشناسان سازمان‌هاي مرتبط در امور شهري و روستايي (اعم از شهرداري، استانداري، فرمانداري، سازمان جهاد كشاورزي، دهياري و ...) بوده‌اند. براي گردآوري اطلاعات از مصاحبه عميق و نيمه ساختارمند استفاده شده است. روش نمونه‌گيري به ‌صورت غيراحتمالي با تكيه‌ بر روش گلوله برفي بوده است. تعداد افراد مصاحبه ‌شونده يا حجم نمونه برابر 42 نفر (تا رسيدن به اشباع نظري) بوده است. داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از تئوري زمينه‌اي به عنوان رويكردي از روش‌شناسي كيفي، تجزيه‌وتحليل شده‌اند. نتايج تحقيق نشان داد كه نخست، الحاق سكونتگاه‌هاي روستايي به شهر، به عنوان فرآيندي پيچيده، چندبعدي و متناسب با شرايط مكاني و زماني، تحت تأثير مستقيم نظام تقسيمات سرزميني متمركز ايران عمل مي‌كند. سپس تقسيمات سرزميني متمركز در قالب عواملي همچون ضعف تقسيمات كشوري، همجواري جغرافيايي، مديريت ناكارآمد و نظام اقتصادي متمركز بستر را براي مهاجرت به روستاهاي حاشيه كلانشهر فراهم نموده و موجب الحاق روستاها به شهر اروميه شده است. در نهايت، تضعيف بنيان‌هاي فعاليت و اقتصاد روستايي، تفرق مديريت روستايي، شكل‌گيري فضاهاي زيست غيررسمي و تغييرات سرمايه اجتماعي عمده‌ترين پيامدهاي الحاق روستاها به شهر اروميه است.