عنوان مقاله :
تحليل و بررسي كنايه در شاهنامه فردوسي
پديد آورندگان :
اسمعيل پناهي ، عبدالحميد دانشگاه پيام نور مركز تهران , پشت دار ، علي محمد دانشگاه پيام نور مركز تهران , گيتي فروز ، علي محمد دانشگاه پيام نور مركز تهران , يزداني ، حسين دانشگاه پيام نور مركز تهران
كليدواژه :
تركيب كنايي , شاهنامه فردوسي , تصوير آفريني كنايه , نظريه تَرك تصريح
چكيده فارسي :
موضوع اين پژوهش «بررسي و تحليل كنايه در شاهنامه فردوسي» است. هدف نويسنده از آن پاسخ به اين سؤال بوده كه: «كنايه و ابعاد هنري و بلاغي آن در ذهن و زبان فردوسي كدام است؟» روش جستار در اين نوشته، تحليل محتوا با ابزار كتابخانهاي بوده است. نتيجه اين تحقيق نشان ميدهد كه سخنوري چون فردوسي در خلق و ابداع كنايههاي عام و خاص تبحّر بسيار داشته زيرا او از ابعاد كلاميو بلاغي و ويژگي تصوير آفريني كنايه، هوشمندانه باخبر بوده است و از اينرو در شاهنامه به آفرينش كنايههاي عام يا استعارههاي مركّب جذّاب پرداخته و انواع كنايههاي خاص از قبيل: تلويح، ايما، رمز و كنايه فعلي را در بخش حماسي براي فارسيزبانان به يادگار گذاشته است. كنايههاي بيبديلي چون: «نهالي به دوزخ فرستادن»، «گاو كسي در چرم بودن» ، «سَرِ تيغِ كسي نيام را نديدن». همچنين نقد و تحليل آثار بَلاغي و تصوير آفرين كنايه در شاهنامه در 16 عنوانِ مستند به كتب بَلاغي دستِ اَوَّل و ذكر تمام شواهد از متن شاهنامه، خود از يافته هاي علميو پژوهشي اين مقاله است و شرح مباني كنايه با استناد به نظريه «تَركِ تصريح» خود از دست آوردهاي بديع و دستاوّل است كه براي نخستينبار در آن بيان شده است.
عنوان نشريه :
كاوش نامه زبان و ادبيات فارسي