بازتاب وقايع و شخصيت هاي تاريخي در شعر سبك خراساني؛ با تاكيد بر اشعار فرخي سيستاني و منوچهري

شاعران سبك خراساني به عينيت‌گرايي علاقه نشان داده‌اند؛ چنانكه شعر ايشان را مي‌توان مظهر «وقايع تاريخي» و «شخصيّت‌هاي مؤثّر» آن عصر دانست. فرّخي ‌سيستاني و منوچهري دامغاني بخش عمدۀ زندگي و فعّاليت شاعرانۀ خويش را در عهد غزنويان طي كردند. برغم آنكه اين دو شاعر در سلسله‌اي واحد و با فاصلۀ زماني كوتاه، هر دو به سبك خراساني شعر مي سرودند، در شعر ايشان، علاوه بر شباهت‌هاي طبيعي در امر واقع‌نگري كه شاهدي بر ادامۀ نوع خاصّي از رفتارهاي اجتماعي است، تفاوت‌هايي ملاحظه مي‌شود كه كمتر مورد توجّه محقّقان واقع شده است؛ به‌خصوص، تفاوت در توصيف جزئيّات شخصيّت‌ها و رخدادها كه حاصل نوع نگرش شخصي شاعر، زندگي پيشين او قبل از ورود به دربار و برخي ضروريات زمانه است. علاوه بر اين، تأمّل در دلايل وصف ممدوحان و مغضوباني كه گاهي رابطۀ مستقيمي با شاعر ندارند، بلكه تحت تأثير پسند ممدوح و حتّي انحلال هويّت مدّاح در ممدوح به شعر وارد شده‌اند، نشان مي‌دهد كه صدور احكام كلّي در مورد واقع‌نگري شاعران خراساني چندان دقيق نبوده است. از ديگر يافته‌هاي اين تحقيق، تأثير برخي مسائل، از جمله حبّ و بغض‌ها بر واقع‌نگري و تضعيف آن است، به نحوي كه در چنين مواردي لازم است تا محقّقان از طريق تفسير، تأويل، قياس و ساير ابزارهاي پژوهشي، چيزهاي واقعي را از آنچه تحت تأثير احساسات شاعر به واقعيّت اضافه شده، تفكيك كنند.