اثر خاك‌ورزي بين رديفي بر عملكرد و كارآيي مصرف آب چغندرقند

تراكم خاك موجب كاهش خلل و فرج خاك و در نتيجه افزايش مقاومت و چگالي ظاهري خاك مي‌شود. اگر بعد از كاشت، بين رديف‌ها مجدداً خاك‌ورزي انجام شود، مي‌تواند اثرات مثبتي بر كاهش فشردگي خاك و همچنين بر عملكرد محصول داشته باشد. اين تحقيق به مدت دو سال (13961395) با هدف خاك‌ورزي بين رديفي به‌منظور كاهش اثرات منفي تراكم خاك و نيز نرم كردن خاك اطراف ريشه چغندرقند در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اكباتان همدان با خاكي لومي و در قالب طرح آزمايشي كرت‌هاي يك‌بار خرد شده در سه تكرار اجرا شد. آبياري در دو سطح شامل: 100درصد نياز آبي گياه (I1) و 75 درصد نياز آبي گياه (I2) به‌عنوان عامل اصلي و خاك‌ورزي بين رديفي در چهار سطح شامل: كولتيواتور مركب مجهز به تيغه‌هاي هلالي و قلمي به عمق 2520 سانتي‌متر (T1)، كولتيواتور هلالي (T2)، كولتيواتور هلالي+ نيمه‌زيرشكن به عمق 3530 سانتي‌متر (T3) و ماشين مركب روتيواتور بين رديفي مجهز به كولتيواتور دوار و تيغه پنجه‌غازي به عمق 2520 سانتي‌متر (T4) به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. در حين آزمايش برخي خواص فيزيكي خاك شامل چگالي ظاهري و شاخص مخروط خاك در كف جويچه اندازه‌گيري شدند. در پايان فصل رشد، عملكرد ريشه و عملكرد شكر سفيد اندازه‌گيري و محاسبه شدند. نتايج نشان داد كه اثر روش‌هاي خاك‌ورزي بين رديفي بر شاخص‌هاي چگالي ظاهري خاك و شاخص مخروط خاك معني‌دار شدند و تيمار T3 (كولتيواتور هلالي+ نيمه‌زيرشكن به عمق 35-30 سانتي‌متر) نسبت به بقيه تيمارها كمترين مقدار چگالي ظاهري و شاخص مخروط خاك داشتند. اثر روش‌هاي خاك‌ورزي بين رديفي و سطوح آبياري و نيز اثرات متقابل آن‌ها بر عملكرد ريشه و شكر سفيد معني‌دار نبودند. نتايج نشان داد كه اثر خاك‌ورزي بين رديفي بر كارآيي مصرف آب معني‌دار نبود. اثر نياز آبي بر كارآيي مصرف آب بر اساس عملكرد شكر و شكر سفيد معني‌دار بود. نياز آبي 75 درصد نسبت به نياز آبي 100 درصد، كارآيي مصرف آب بر اساس عمكرد ريشه، شكر و شكر سفيد را به‌ترتيب 4، 14 و 7 درصد افزايش داد. بنابراين با هدف كاهش مصرف آب و عدم كاهش معني‌دار عملكرد، مي‌توان پس از استقرار گياه حدود 25% مصرف آب را كاهش داد.