گزارش وقوع مسموميت حاد با ارزن در يك گله گوسفند واقع در خراسان جنوبي: يافته هاي باليني و آزمايشگاهي

ارزن يكي از گياهاني است كه به فراواني در ايران كشت مي‌گردد و مواجهه گله‌هاي گوسفند با اين مزارع هرساله موجب مسموميت‌ها و تلفات و خسارات عمده مي‌گردد. علايم مسموميت با ارزن بعلت انسداد مجاري صفراوي است و علايم حساست به نور بيشترين نمود را در حيوان دارد. علت اصلي انسداد مجاري صفراوي در اين مسموميت، وجود مقادير سمي از ساپوژنين‌هاي استروييدي  در ارزن است. ساپوژنين‌ها در بدن حيوانات به مشتقلت گلوكورونيديِ اپسيميلاژنين متابوليزه مي‌شوند و در مجاري صفراوي رسوب مي‌نمايند و باعث انسداد مجاري صفراوي مي‌شوند. در اين گزارش، تعداد 170 رأس گوسفند پس از چرا در پس چر يك مزرعه ارزن دچار مسموميت شدند كه تعداد 7 رأس دام تلف شدند. علايم مشاهده شده در حيوانات مبتلا، شامل بي حالي و بي اشتهايي و طيفي از نشانه‌هاي حساسيت به نور از سرخي و تورم پوست  تا زخم شديد در نواحي متأثره بود. بررسي پارامترهاي بيوشيميايي در حيوانات مبتلا، افزايش گاماگلوتاميل ترانسفراز (GGT) و كاهش پروتيين تام سرم بعلت عدم كفايت كبدي را نشان مي‌دهد. علاوه بر اين افزايش ميزان بيلي روبين تام بعلت عدم دفع مناسب بيلي روبين از مجاري صفراوي نيز مشخص است. گله از مزرعه دور شد و سرم درماني و تزريق كلسيم و منيزيم و فسفر نيز در حيوانات صورت پذيرفت و پس از يك هفته بهبودي در گله مشاهده گرديد.