آسيب شناسي بافتي ماهي قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) تحت مواجهه عصاره گلرنگ (Carthamus tinctorius)

زمينۀ مطالعه: گياه گلرنگ به دليل داشتن خاصيت آنتي اكسيداني مي تواند در ماهيان مورد استفاده قرار گيرد؛ در بررسي حاضر عوارض جانبي استفاده از تزريق داخل صفاقي عصاره اين گياه در ماهي قزل آلاي رنگين كمان مورد بررسي قرار گرفت. هدف: در اين مطالعه اثرات تزريق داخل صفاقي عصاره گياه گلرنگ (Carthamus tinctorius) بر آنزيم‌هاي آسپارتات آمينو ترانسفراز، آلانين آمينو ترانسفراز و فسفاتاز قليايي به عنوان شاخص‌هاي آسيب بافتي و همچنين مطالعه‌ي آسيب شناسي بافت هاي كبد و كليه در ماهي قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسي قرار گرفته است. روش‌كار: پس از تهيه ماهي‌هاي قزل آلاي رنگين كمان با ميانگين وزن 5±100 گرم تهيه و با غلظت هاي مختلف عصاره گلرنگ بصورت داخل صفاقي مورد تزرق قرار گرفتند. در اين راستا، يك گروه شاهد منفي (بدون تزريق)، يك گروه شاهد مثبت (تزريق با 0.2 ميلي‌ليتر سرم فيزيولوژي) و سه گروه تيمار تجربي به ترتيب با غلظت‌هاي 50، 100 و 200 (ميلي‌گرم به ازاي كيلو‌گرم وزن در حجم 0.2 ميلي‌ليتر) تزريق شدند. در روز‌هاي سوم، هفتم و دهم بعد از تزريق نمونه‌ برداري از خون جهت جداسازي سرم خون و سنجش فعاليت آنزيم‌هاي ASAT، ALAT و ALP انجام گرفت. همچنين نمونه‌برداري از بافت كبد و كليه در روز هفتم صورت گرفت. نتايج: با تزريق عصاره گلرنگ فعاليت آنزيم‌هاي ASAT، ALAT و ALP در ماهياني كه با عصاره تزريق شدند در مقايسه با گروه هاي شاهد بطور معني‌دار در هر سه دوره نمونه برداري افزايش يافت. در بررسي بافت شناسي نيز، آسيب هاي بافتي تيپيك در كبد و كليه ثبت گرديد. نتيجه‌گيري نهايي: تزريق داخل صفاقي عصاره گلرنگ در دوزه هاي 200 – 50  ميلي‌گرم بر كيلو‌گرم وزن موجب بروز آسيب بافتي در اندام‌هاي كبد و كليه مي‌شود، به گونه اي كه غلظت 200 ميلي گرم در ليتر عوارض بافتي شديدي در بافت هاي ياد شده به همراه داشت، لذا برخي محدوديت ها در استفاده تزريقي اين ماده را به عنوان محرك ايمني يا هميار واكسن بايد در نظر گرفته شود.