ارزش‌ هاي زباني و ادبي تنسيق‌ صفات در تاريخ وصاف (جلد چهارم)

تنسيق‌صفات، آوردن صفات متوالي با نظمي خاص براي يك موصوف است. استفاده از تنسيق‌صفات در نثرهاي مصنوع، كاري رايج است و نويسندگان اين متون به دلايلي چون ايجاز يا اطناب، ايجاد موسيقي، خيال‌انگيز كردن متن و القاي مفاهيم تازه، آن را به‌كار مي‌برند. استفادۀ فراوان از اين صنعت در تاريخ وصاف، آن را به ويژگي سبكي تبديل كرده‌است. ارزش تنسيق‌صفات در تاريخ وصاف، به ساخت صفات مركب و بديعي است كه نويسنده با خلاقيّت خود، هم بر غناي واژگاني ـ زباني متن افزوده و هم موسيقي و خيال را وسعت داده‌است. هدف از انجام اين پژوهش، نمايش زايايي كلام در تنسيق‌صفات مركب، شيوه‌هاي ساخت صفات، ارزش‌هاي بلاغي اين صنعت و تأثيراتي است كه بر متن و خوانندۀ آن مي‌گذارد. روش پژوهش، مطالعۀ كتابخانه‌اي و توصيفي‌ـ تحليلي است. نتايج پژوهش مبني بر آن است كه ساخت صفات به‌كار رفته در تنسيق‌صفات‌ تاريخ وصاف بيشتر از تركيب دو واژۀ ساده (اسم/ صفت/ بن)+ اسم شكل گرفته‌اند و وصاف‌الحضره با اين ساختار، واژه‌سازي‌هاي فراواني كرده‌است. بيشتر تنسيق‌صفات‌ آمده در اين كتاب، عيني و در وصف انسان‌ها و حيوانات اهلي، با موضوع مدح هستند كه در بيشتر موارد با كسره به هم وصل شده‌اند و بيشتر صنايع ايجادشده در آن‌ها، مراعات نظير، واج‌آرايي، تضمين‌المزدوج، تشبيه و نماد است.