تعيين زمان آبياري تكميلي در گندم ديم با پايش تغييرات رطوبت خاك طي دوره رشد

زراعت ديم يكي از پايه هاي اساسي توليد محصول به ويژه در مناطق نيمه خشك است. در مناطق ديمكاري، توليد محصول به شدت وابسته به مقدار و توزيع بارندگي طي دوره رشد است. آبياري تكميلي يكي از راه كارها براي كاهش تنش رطوبتي و در نتيجه بهبود عملكرد محصول در كشاورزي ديم است. اين پژوهش به منظور برآورد زمان مناسب آبياري تكميلي در اراضي ديم با استفاده از اندازه گيري تغييرات رطوبت خاك طي دوره رشد در سال زراعي 1396-1395 انجام شد. براي اين منظور آزمايش در كشتزاري با شيب 10 درصد در دو جهت شخم (موازي شيب و روي خطوط تراز) در كرت هاي به ابعاد پنج متر در دو متر انجام شد. رطوبت حجمي خاك در فواصل زماني 10 روز در عمق گسترش ريشه به وسيله دستگاه TDR طي دوره رشد از آذر 1395 تا تير 1396 اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه رطوبت حجمي خاك در كشت روي خطوط تراز به طور ميانگين شش درصد بيشتر از كشت موازي است و اين تفاوت از نظر آماري معني دار بود (0.05 p). ميانگين مقدار آب سهل الوصول طي دوره رشد در روش كشت روي خطوط تراز ( 6.07 ميلي متر)، حدود 2.5 برابر بيشتر از روش كشت موازي شيب (2.25 ميلي متر) بود و اين تفاوت از نظر آماري معني دار بود (0.05 p). بيشترين مقدار آب سهل الوصول طي دوره رشد در مرحله ساقه روي و كمترين آن در مرحله جوانه زني مشاهده شد. در مرحله جوانه زني گندم، گياه به مقدار 6.7 ميلي متر دچار كمبود آب بود. براين اساس، در اين منطقه نيمه خشك، انجام آبياري تكميلي در مرحله جوانه زني مي تواند موجب كاهش تنش رطوبتي و افزايش عملكرد دانه گندم شود.