بررسي كمي و كيفي اسانس رزين، برگ، شاخه‌هاي هرس شده و چوب درختان كاج ايراني (كاج تهران) Pinus eldarica Medw.

با توجه به گستردگي كاشت درختان كاج ايراني موسوم به كاج تهران و با نام علمي Pinus eldarica Medw در فضاهاي سبز شهري و جنگل‌هاي دست‌كاشت در ايران، برگ، چوب و شاخه‌هاي هرس شده اين درختان همواره سهم بسيار بالايي از حجم زباله‌ فضاهاي سبز شهري را به خود اختصاص مي‌دهد. در اين پژوهش به منظور بررسي زمينه‌هاي بهره‌وري بيشتر و كاهش احتمال خطر آتش‌سوزي و هزينه نگهداري اين درختان، اسانس توليدي در شرايط تقطير آبي از رزين، برگ، شاخه‌هاي هرس شده و چوب آنها از نظر كمي و كيفي مورد ارزيابي قرار گرفت. اين مطالعه نشان داد رزين اين درختان با توليد 22% (حجمي/وزني) اسانس از بازدهي بسيار بيشتري نسبت به شاخه‌هاي هرس شده (0.15%)، برگ (0.08%) و چوب (0.025%) آنها برخوردار بوده و استفاده از آن براي استخراج تركيبات موجود در آن مي‌تواند توجيه اقتصادي داشته باشد. در اسانس فراوان حاصل از رزين اين درختان مونوترپن‌هاي هيدروكربني سهم عمده‌ايي دارند اين درحالي است كه در اسانس اندك چوب آنها سهم سزكويي‌ترپن‌ها و دي‌ترپنوييدها از سهم مونوترپن‌ها بيشتر مي‌باشد. از طرفي بازدهي بيشتر شاخه‌هاي هرس شده اين درختان براي توليد اسانس نسبت به برگ و چوب آنها نشان‌دهنده اشتعال‌پذيري بيشتر شاخه‌هاي آنها مي‌باشد. بنابراين جلوگيري از انباشتگي شاخه‌هاي هرس شده اين درختان در سطح جنگل‌هاي دست‌كاشت مي‌تواند احتمال آتش‌سوزي را به ويژه در فصل‌هاي گرم سال كاهش دهد.