تبيين عوامل اصلي شكل دهنده و استقرار رهبري خلاق مديران: رويكرد داده بنياد

Explaining the Main Factors Shaping and Establishing Leadership of Managers: Grounded Theory Method

مقدمه: در ميان منابع انساني، نقش رهبري ممتازتر و برجسته تر از ساير افراد است به طوري كه مي توان گفت موفقيت يك سازمان تا حدود زيادي به كارآمدي مديريت و رهبري بستگي دارد. پژوهش حاضر با هدف تبيين عوامل اصلي شكل دهنده و استقرار رهبري خلاق مديران تدوين شده است. روش: اين پژوهش با رويكرد آميخته از نوع روش هاي اكتشافي انجام شد. در گام كيفي و در مرحله نخست بر مبناي نظريه داده‌ بنياد با استفاده از شيوه‌ي نمونه‌گيري هدفمند 14 نفر از متخصصان ذي‌صلاح (خبرگان) و مديران حوزه آموزش و پرورش مصاحبه به عمل آمد. داده‌هاي اين بخش با استفاده از تكنيك مصاحبه نيمه ساختاريافته و بررسي اسناد مكتوب، جمع‌آوري شدند. تحليل داده‌ها به كمك نرم‌افزار تحليل كيفي (MAXQDA) و بر مبناي رهيافت نظام‌مند استراوس و كربين، در سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي انجام گرفت. يافته ها: پس از تحليل داده ها فرايند پرورش رهبري خلاق در مدارس و استنباط در خصوص روابط بين آنها بدست آمد. ابعاد الگوي پارادايمي، شامل: 4 مقوله كلّي زمينه‌هاي بستر‌ساز (بلوغ مديريتي، نظام پرورش خلاقيت)، شرايط علّي (آگاهي بخشي، گسترش دانش، فرهنگ‌سازي)، راهبردهاي عملي (بومي‌سازي، انعطاف‌پذيري عملكردي) و مقوله محوري (خلاقيت‌جويي، خلاقيت‌پروري و واگذاري اختيار) به دست آمد. نتيجه گيري: با توجه به اينكه برخي از عوامل پيشنهادي برگرفته از ديدگاه هاي خبرگان است، لذا مي توان به محققان آينده پيشنهاد كرد كه با توجه به بديع بودن سازه رهبري خلاق به بررسي تفصيلي پيامدهاي حاصل از اجراي اين عوامل بپردازند، ازجمله برنامه هاي آموزشي مبتني بر الگوي پرورش رهبري خلاق خاصيت طولي داشته باشند و با عمل و فعاليت شغلي همراه شوند.

Introduction: Among human resources, the role of leadership is more privileged and more prominent than others, so it can be said that the success of an organization depends to a large extent on the efficiency of management and leadership. The present study aims to explain the main factors shaping and establishing the creative leadership of managers. Method: This study was carried out within the framework of qualitative approach by the grounded theory methodology. In qualitative and in the first stage, based on the data theory of the foundation, 14 competent experts and managers of the education field were interviewed using a targeted sampling method. The data of this section were collected using semi-structured interview technique and reviewing of published documents. Data analysis was conducted using the qualitative analysis software (MAXQDA) based on the Strauss and Carbine systematic approach in three stages of open, axial and selective coding. Results: The process of developing creative leadership in schools and inferring about the relationships between them was obtained. Dimensions of the paradigmatic pattern including four general categories of fundamentals (managerial maturity, creativity development), causative conditions (knowledge, knowledge development, culture), practical strategies (localization, functionalflexibility), and axial categories (creativity, creativity, and empowerment) were obtained. Conclusion: Due to the fact that some of the proposed factors are based on the experts point of view, it may be suggested to future researchers that, given the innovative nature of the creative leadership structure, they would be examined in detail the implications of the implementation of these factors, such as: the educational programs based on creative leadership development must have a longitudinal property and associate with practice and activity.