برداشت بي‌رويه از منابع آب زيرزميني و نشست منطقه اي: مطالعه ي موردي شهر دامنه، اصفهان

از دلايل اصلي فرونشست زمين مي‏توان به افت سطح آب بر اثر برداشت بي‏رويه از آبخوان‏ها اشاره نمود كه موجب كاهش حجم، تراكم برگشت‌ناپذير و وارد آمدن آسيب‏هاي غير قابل جبران به آن‏ها مي‏شود. طي سال‌هاي گذشته فرونشست‏هاي پديدآمده در ايران به دليل افت سطح آب زيرزميني، لطمه‏ي فراواني به زمين‏هاي كشاورزي، ساختمان‏هاي مسكوني، جاده‏ها، خطوط انتقال نيرو و غيره وارد آورده است. شهر دامنه در غرب استان اصفهان نيز در سال‏هاي اخير به صورت چشم‏گير با اين پديده روبه‏رو شده است. از اين رو در پژوهش حاضر به بررسي ميزان برداشت از منابع آب زيرزميني و وضعيت فرونشست در اين منطقه پرداخته شده است. نتايج تحقيق نشان مي‏دهد كه افت سطح آب زيرزميني، اثري مستقيم بر ايجاد و گسترش فرونشست در محدوه‌ي شهر دامنه داشته است. با توجه به اينكه منطقه‏ي مورد مطالعه يكي از قطب‏هاي كشاورزي استان اصفهان به شمار مي‏آيد، بيشترين ميزان بهره‏برداري از آبخوان‏هاي منطقه به مصارف كشاورزي اختصاص دارد. نتايج بيانگر آن است كه سطح آب زير زميني در منطقه ي مورد مطالعه در بازه سال هاي 1385 تا 1393 به طور متوسط به ميزان 20 متر افت داشته است. بر همين اساس جلوگيري از افت روزافزون آب‌هاي زيرزميني در منطقه، با استفاده از راهكارهايي مانند تغذيه‏ي مصنوعي و از آن مهم‏تر تغيير الگوي كشت، براي كمك به احياي مجدد آبخوان آبرفتي ضروري است.