بررسي تغييرات راديوگرافيك كنديل منديبل و رابطه‌ي آن با افزايش سن، اختلالات مفصلي و الگوي ايچنر

مقدمه: تغيير مورفولوژي كنديل منديبل، از مشكلات شايع در گروه‌هاي سني مختلف است. اين تغييرات كنديل به دليل تغييرات اوليه‌ي تصاعدي ريمادلينگ، عمدتاً پيش‌رونده مي‌باشد. بنابراين تغيير در اندازه و شكل استخوان كنديل در تشخيص بيماري‌هاي مربوط به مفصل تمپورومنديبولار از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. لذا مطالعه‌ي حاضر با هدف تعيين وضعيت تغييرات راديوگرافيك كنديل منديبل و عوامل مرتبط در آن انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه به روش كوهورت تاريخي بر روي 99 بيمار در دانشكده‌ي دندان‌پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي تهران در سال 1395 انجام گرفت و در آن شاخص‌هاي اختلالات مفصلي TMDs (Temporomandibular disorders)، سن و الگوي ايچنر (Eichner s Model) در نظر گرفته شد. به منظور بررسي تغييرات كنديل منديبل، از راديوگرافي پانوراميك (Panoramic radiography) OPG استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي 2χ و پيرسون و پكيج آماري براي علوم اجتماعي در نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 22 انجام گرفت. سطح معني‌داري 05/0 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در اين مطالعه، از 99 مورد راديوگرافي منتخب، در مجموع 71 مورد (7/71 درصد) تغيير شكل كنديل در سه گروه سني مختلف ديده شد. كيست الي (Ely s cyst) شايع‌ترين نماي تغيير راديوگرافي كنديل بود كه (5/50 درصد) از افراد حداقل در يك كنديل دچار اين حالت بودند و متعاقب آن حدود (5/49 درصد) با وضعيت كنديل صاف‌شده، (2/16 درصد) اروژن و (1/10 درصد) استئوفيت مشاهده شد. اسكلروز با شيوع (1 درصد)، تحدب كنديل با (3 درصد) و تقعر كنديل با (2 درصد) از نماهاي نادر بودند. نتيجه‌گيري: بر اين اساس، با بالا رفتن سن، تغييرات كنديل منديبل بيشتر نمي‌شود. از نظر آماري TMD، در تغيير شكل كنديل مؤثر نمي‌باشد. همچنين گروه C الگوي ايچنر (بدون تماس اكلوزالي در دندان‌هاي باقي‌مانده) در افراد 60-70 سال به بيش‌ترين ميزان يافت شد. اين آمار نشانگر اين مي‌باشد كه نيروي اكلوژن افراد مسن، بسيار كم و ضعيف بوده و نيز اكلوژن و بي‌دنداني رابطه‌اي مستقيم با تغيير شكل كنديل نداشته است. با وجود اكلوژن كامل يا فقدان دندان‌هاي طبيعي (بي‌دنداني) و رابطه‌ي آنها با عملكرد كنديل و مفصل تمپورومنديبولار TMJ (Temporomandibular joint)، اكيداً توصيه مي‌شود كه دندان‌هاي طبيعي حفظ شوند و يا در صورت بي‌دنداني، سريعاً دندان‌هاي مصنوعي جايگزين گردند.