بررسي زبان شناختي روش كاربست ترادف در قرآن (با محوريت آراء علامه طباطبايي)

ترادف از جمله روابط مفهومي است كه مورد توجه اصوليون، عالمان علوم قرآني و نيز زبانشناسان قرار گرفته است. شناخت روش هاي كاربست ترادف در تعامل با نوع هم پوشاني واژگان و ترسيم ميدان معناشناسي واژگان مترادف و بررسي تمايزات و فروق آن، براي فهم صحيح معاني آيات، ضرورت بسيار دارد؛ لذا سوال اصلي اين پژوهش، آن است كه روش كاربست ترادف در قرآن به لحاظ زبان شناختي چه صورت هايي دارد؟ بررسي روش كاربست ترادف در قرآن با روش تحليلي و رويكرد معناشناسي، بيانگر آن است كه عنايت به وحدت سياق و پذيرش فرق بين اصل معنايي واژگان، حاكي از وجود نوعي ترادف نسبي در قرآن است كه علامه از آن با عنوان «كالمترادف يا شبه ترادف» ياد مي كند؛ بنابراين ترادف به معناي انطباق در هسته اصلي معناشناختي با وجود تفاوت در جنبه هاي عاطفي، در واژگان متقابل در وسعت معنا و شمول معنايي در جانشين سازي و تفاوت در هم نشين ها امري محقق و واقع است اما به معناي جايگزيني دقيق واژه ها نيست؛ بنابراين با تبيين روابط مفهومي در سطح واژه و با تفكيك بين هم معنايي مطلق و نسبي، وجود هم معنايي مطلق پذيرفته نيست.