روش‌شناسي و ابزار نظام مراقبت و پيشگيري از رفتارها و عوامل مخاطره‌آميز سلامت دانش‌آموزان (پيمايش كاسپين) اجرا شده در جمهوري اسلامي ايران

مقدمه و اهداف: بر اساس مدل بين المللي نظام مراقبت سلامت دانش آموزان، ايران همانند بقيه كشورها مجموعه پيمايش هايي را با عنوان كاسپين اجرا كرده است. هدف از اين پژوهش، مقايسه پيمايش هاي كاسپين اجرا شده و سپس پيشنهاد هايي براي اجرا در دوره هاي آتي است. روش كار: مطالعه مرور نظام مند كه در آن جمـع آوري اطلاعات از مستندات مربوط بــه سازمان جهاني بهداشــت (WHO) و از راه جـست وجو در پايگاه هاي اطلاعاتي بين المللي شامل Pubmed، EMBASE، Scopus، GoogleScholar، ScienceDirect و پايگاه اطلاعات كشوري شامل Magiran، SID، Irandoc، Iran medex به دو زبان انگليسي و فارسي (در فاصله زماني 18-2003) انجام شد. زمان و مكان اجرا، گروه هدف، پرسشنامه هاي مورد استفاده، حجم نمونه و روش نمونه گيري در دوره هاي اجرا شده مقايسه شده است. يافته ها: مطالعه كاسپين تاكنون 5 بار در ايران ( 2015-2003) به اجرا درآمده است. اين مطالعه دو پرسشنامه دانش آموزان و والدين دارد. در هر 5 دوره، روش هاي نمونه گيري و پرسشنامه ها در هسته اصلي مشابه هستند و در برخي جزييات كه به صورت انتخابي به آن اضافه مي شود، با هم تفاوت دارند. پرسشنامه ها بر اساس برنامه نظام مراقبت سلامت دانش آموزان (GSHS) و برنامه رويكـرد گام به گام سازمان جهاني بهداشت براي مراقبـت عوامـل خطـر بيماري هـاي غير واگير، طراحي شده اند. نتيجه گيري: با توجه به تغييرات اندك در هر دوره و انطباق آن با مدل جهاني، پيشنهاد مي شود پيمايش دوره بعدي كاسپين با تبعيت از دوره هاي قبلي و مطابق استانداردهاي ارائه شده در مدل جهاني در طي سال هاي اخير به فاصله منطقي از پيمايش سال 2015 اجرا شود.