تحليل فضايي شرايط محيطي كشاورزي شهري در كلان‌شهر تهران (مطالعۀ موردي: منطقۀ 5)

كشاورزي شهري يكي از راه‌حل‌هاي كاهش آلودگي هوا و ايجاد شادابي در روحيه مردم كلان‌شهرهاست. مقصود از كشاورزي در شهر، كاشت و توليد محصولات خرد غذايي با روش‌هاي آسان و با حداقل امكانات است. كشاورزي شهري در دو فضاي عمودي و افقي مطرح مي‌شود. بر‌اين‌اساس هدف از پژوهش حاضر امكان‌سنجي كشاورزي شهري به‌صورت افقي در منطقه 5 شهرداري تهران و ارائه روش پيشنهادي براي كشت محصول در مناطق شهري است. معيارهاي شيب، فاصله دسترسي به چاه آب، شناسايي كاربري اراضي ناسازگار با زمين‌هاي باير، ارتفاع و ميزان سايه‌اندازي ساختمان‌ها، دماي كمينه و بيشينه فصلي و درنهايت ارائه مدلي براساس مساحت، براي تعيين نوع كشاورزي قابل‌اجرا در زمين‌هاي باير در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي تحليل و ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه معيار شيب با حداكثر 21.9 درصد و 168.76 هكتار، فاصله دسترسي به چاه‌هاي آب با شعاع 262 متر، زمين‌هاي باير با حداقل مساحت 92 مترمربع براي كشاورزي شهري مناسب است. به‌طوركلي در جهت‌هاي شرق و غرب ساختمان‌ها به‌دليل ميزان سطح سايه‌اندازي بيشتر بايد براي فصول بهار و پاييز به كشت محصولات سايه‌دوست مانند كاهو، كاسني، نعناع و كلم‌برگ اقدام كرد. در جهت جنوب ساختمان‌ها نيز به‌دليل سطح سايه‌اندازي كمتر براي فصول بهار و تابستان كشت محصولات آفتاب‌دوست مانند گوجه‌فرنگي، ذرت، خيار، بادمجان و فلفل مناسب است.