بهينه سازي استخراج عصاره ازگيل با استفاده از روش مخلوط و اثر آن بر تعدادي از باكتري هاي عامل عفونت در شرايط آزمايشگاهي

ازگيل با نام علمي Mespilus germanica به عنوان يك گياه دارويي ارزشمند در طب سنتي در ايران استفاده فراواني دارد. هدف از اين پژوهش، بررسي اثر تركيب نسبت هاي مختلف حلال هاي گليسيرين، اتانول، متانول و آب بر ميزان بازدهي استخراج عصاره گياه ازگيل با روش هاي هندسه بهينه مخلوط، بهينه سازي فرمولاسيون حلال بوده، همچنين تاثير ضد ميكروبي عصاره ازگيل به سه روش انتشار در آگار، حداقل غلظت مهار كنندگي و حداقل غلظت كشندگي روي سه ميكرو ارگانيسم عامل بيماري هاي عفوني در اين تحقيق ارزيابي شد. تاثير هر يك از حلال هاي آب، اتانول، متانول و گليسرين هر كدام در پنج سطح (صفر، 25/31، 33/83، 125 و250 ميلي ليتر) با استفاده از‌هندسه مخلوط براي استخراج عصاره گياه ازگيل استفاده شد. براي تعيين حساسيت سويه هاي باكتري از آزمون انتشار در آگار جهت بررسي قطر هاله بازدارندگي عدم رشد، حداقل غلظت مهاركنندگي و حداقل غلظت كشندگي به روش رقت سازي در چاهك مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مدل چند جمله اي شف به طور معني داري قادر به پيش بيني بازده استخراج عصاره گياه ازگيل مي باشد. حداقل غلظت مهاركنندگي براي استافيلوكوكوس اورئوس، اشرشيا‌كلي و سودوموناس ائروژينوزا به ترتيب 25/1، 5/2 و 5 ميلي گرم بر ميلي ليتر بود. بررسي تجربي فضاي بهينه نشان داد كه تفاوت معني داري بين نتايج خروجي از بهينه سازي عددي و نتايج تجربي وجود ندارد. بر اين اساس، فرمولاسيون بهينه حاوي گليسيرين (صفر ميلي ليتر)، آب (7/23 ميلي ليتر)، متانول (2/100 ميلي ليتر) و اتانول (1/126 ميلي ليتر) بود. به طور كلي عصاره گياه ازگيل به خوبي قادر است از رشد باكتري هاي عامل عفونت جلوگيري نمايد. همچنين روش آماري مخلوط بررسي فرآيند استخراج با حداقل آزمايشات را مهيا مي سازد.