واكاوي تاريخي اصول راهبردي ساختار شهرهاي ابواب البر ايلخاني با رويكرد نمايانگرهاي طراحي شهري كارمونا

ساختار فضايي شهرهاي ابواب البر ايلخاني (شنب غازان، ربع رشيدي و سلطانيه) شامل دو قسمت كلي«هسته ي مركزي» و «شهرستان» بوده كه با يك ساختار هندسي منظم و طرحي از پيش انديشيده شده شكل گرفتند. بخش مركزي شهرهاي ابواب البر، هسته ي مذهبي بود كه چهارچوب اين شهرها را دو محور عمود بر هم منتهي به دروازه ها تشكيل مي داد. مقاله حاضر با هدف تبيين ارتباط اصول عوامل موثر بر شكل گيري و استخوانبندي شهرهاي ابواب البر و دسته بندي عوامل ذكر شده با نمايانگرهاي كارمونا انجام شده است. اين تحقيق تاريخي با روش مبتني بر دقت در مطالب و نكات موجود در متون تاريخي با روش تحليل محتوا انجام گرفته است. نخستين مطالعه ي كالبدي ، مؤيد تفاوت هايي شكلي و ظاهري در مواردي از قبيل اندازه، موقعيت و زمينه بود؛ اما با نگاهي ژرف در نمايانگرهاي شكل دهنده ي اين شهرها، بر ما روشن مي شود كه به لحاظ رويكرد فلسفي و انگيزه ي احداث، هر سه مورد با هدفي واحد و بر مبناي تعاليم اسلامي و نظام وقف، اصول و مؤلفه هاي ارزشي قابل توجهي، وراي ويژگي هاي متفاوت كالبدي آنها داشته اند؛ اصولي كه به مثابه ي باطن و روح شهرها، در كنار ويژگي هاي كالبدي آن ها، به جنبه هاي مختلف مادي و معنوي حيات شهري جهت مي دهند كه مطابق نظريه كارمونا در نمايانگرهاي ريخت شناسي، ادراكي،اجتماعي،بصري،عملكردي،زماني و زيست محيطي دسته بندي شده اند.