بررسي اثر دماي هوا و رطوبت نهايي شلتوك بر درصد ترك و ضريب تبديل ارقام برنج ايراني در خشك‌كن بستر سيال

ارزش اقتصادي محصول برنج به وسيله كيفيت آن بعد از عمليات تبديل شلتوك به برنج سفيد تعيين مي شود. ضريب تبديل و درصد ترك دو شاخص مهم جهت تعيين كيفيت برنج بعد از عمليات تبديل هستند كه نوع خشك كن مورد استفاده نيز بر ميزان اين شاخص ها تاثيرگذار است. در اين تحقيق اثر دماي هواي خشك كن در چهار سطح 40، 45، 50 و 55 درجه سانتي گراد و رطوبت نهايي شلتوك در سه سطح 108، 1210 و 1412 درصد بر مبناي خشك و رقم برنج در سه سطح طارم دم سياه، هاشمي و شيرودي بر درصد ترك و ضريب تبديل طي خشك شدن در خشك كن بستر سيال بررسي شد. آزمايشات در سه تكرار و در قالب طرح فاكتوريل سه فاكتوره 3×3×4 انجام شد. نتايج نشان داد ضريب تبديل ارقام طارم دم سياه، هاشمي و شيرودي با افزايش رطوبت در هر چهار سطح دمايي كاهش مي يابد. به منظور خشك كردن برنج، دماهاي 40 و 50 درجه سانتي گراد براي رقم طارم و دماي 55 درجه سانتي گراد براي رقم شيرودي منجربه حصول بهترين ضريب تبديل مي شود. درصد ترك رقم هاشمي با افزايش دما افزايش مي يابد درصورتي كه درصد ترك رقم شيرودي كاهش مي يابد. كمترين درصد ترك ارقام طارم، هاشمي و شيرودي به ترتيب در دماهاي (45 و 50)، 45 و 55 درجه سانتي گراد به وجود مي آيد، بنابراين توصيه مي شود براي ايجاد كمترين ميزان ترك از دماهاي مذكور براي خشك كردن اين ارقام استفاده شود.