تحليل وضعيت تاب آوري شهري در برابر مخاطرات طبيعي (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)

مخاطرات طبيعي، شرايط زندگي سكنه شهرهاي جهان را بشدّت تحت تأثير قرار داده است. فزوني بلاها و خسارات مالي و جاني آن‌ها، پژوهش هايي با موضوع تاب آوري را در مطالعات شهري الزام آور ساخته و در پي آن، مفهوم تاب آوري به سرعت در ادبيات پايداري شهري جاي گشوده است. در پژوهش حاضر تاب آوري شهر باقرشهر از شهرهاي استان تهران و حاشيه پايتخت در برابر بلاياي طبيعي مورد بررسي قرار گرفته است. اين پژوهش از منظر هدف جز تحقيقات شناختي و از جهت روش با رويكرد ارزيابيتحليلي كه براي گرداوري داده ها با رويكرد اسنادي پيمايشي با بكارگيري ابزارهاي پرسشنامه و بازديد هاي ميداني صورت پذيرفته است. حجم نمونه تحقيق به تعداد 30 نفر افراد متخصص و متولي در ساختارمديريت شهري و افرادي كه شناخت كافي به شهر باقرشهر داشته اند با تكنيك گلوله برفي شناسايي و انتخاب شدند. تجزيه‌وتحليل داده ها با استفاده از شاخص هاي مركزي آمار توصيفي، مدل آنتروپي شانون (براي وزن دهي شاخص ها و معيارها) و مدل ويكور (بمنظور رتبه بندي) با نرم افزارهاي SPSS، GIS و Excel بوده است. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه از بين ابعاد چهارگانه تاب آوري (كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و نهادي) بعد كالبديمحيطي داراي بيشترين اهميت (0.4) در ميزان ناتاب آوري شهر باقرشهر داشته است. وضعيت نامطلوب بافت محلات و دسترسي نامناسب به امكانات و خدمات امدادرسان از جمله ويژگي هاي اين شهر است كه تاب آوري آن را تحت تأثير قرار داده است. در بررسي زيرشاخص ها در سطح محلات، مشخص شد كه سه محله جنوب شهر با توجه به شرايط كالبدي، اجتماعي (0.25)اقتصادي (0.15) و نهادي (0.2) داراي تاب آوري كمتري نسبت به محلات شمال شهر هستند. نتايج كلي تحقيق بيانگر آنست كه شهر باقرشهر در برابر مخاطرات طبيعي از تاب آوري پاييني برخوردار است و نيازمند توجّه جدي به ابعاد مختلف آن به‌خصوص بعد كالبدي محيطي شهر است.