تاريخ‌گرايي در حوزۀ مطالعات هنر اسلامي نقدي بر كتاب معماري ايلخاني در نطنز

پژوهش‌گران حوزۀ مطالعات هنر اسلامي رويكردهاي مختلفي را در اين حوزه اتخاذ كرده‌اند و هريك نقطۀ اتكاي خود را بر مفاهيمي متفاوت از ديگري قرار داده‌اند. از اين ‌ميان، رويكرد تاريخ‌گرايي بر دو مؤلفۀ بسترمندي و تفسير استوار است. در اين رويكرد، مركز ثقل مطالعات منطبق است بر درك مفاهيم فرهنگي اشيا و آثار معماري در بستر زماني و مكاني خاص توليد اين آثار. ازاين‌رو، عوامل، ريشه‌‌ها، و بستر‌‌هاي تحقق هنر اسلامي به‌طور تاريخي و معناي آن به‌صورت تفسيري موردبررسي و مطالعه قرار مي‌‌گيرند.برداشت‌هاي نادرست برخي از منتقدان دربارۀ رويكرد تاريخ‌گرايي در مطالعات هنر اسلامي موجب خلط مفهوم و اغتشاش معنايي در اين رويكرد شده است. بنابراين، دغدغۀ اصلي اين پژوهش ارائۀ تعريفي روشن از مفهوم تاريخ‌گرايي و روش‌شناسي آن ازطريق معرفي و نقد يكي از شاخص‌ترين آثار تأليف‌شده با اين رويكرد است. كتاب معماري ايلخاني در نطنز، اثر شيلا بلر، نمونه‌اي قابل‌توجه از رويكرد تاريخ‌گرايي است كه به‌لحاظ درك روش‌شناسي اين‌گونه مطالعات از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.