ساختارگرايي و انقلاب اسلامي: نقدي بر كتاب بررسي و نقد تئوري‌هاي انقلاب اسلامي ايران؛ تئوري تدا اسكاچ پل

نظريه اسكاچ پل درباره انقلاب اسلامي كه از تحليل‌هاي مطرح در اين زمينه است در كتاب موردنظر بررسي و نقد شده است. نويسنده كتاب در طرح نظريات اسكاچ پل و نشان‌دادن اهميت او در اين زمينه و هم‌چنين روش‌شناسي نظريه او درباره انقلاب‌هاي اجتماعي مطالب بسيار مناسبي را ارائه كرده است. به‌نظر مي‌رسد اشكال عمده در نقد نظريه اسكاچ پل است. نويسنده تلاش كرده است نقدهاي وارد بر نظريه اسكاچ پل را دسته‌بندي كند. اين دسته‌بندي كه شامل نقدهاي درون‌پارادايمي، برون‌پارادايمي، و نقدهاي درون‌متني است دو اشكال عمده دارد. اول آن‌كه، به‌لحاظ مبناي تقسيم‌بندي با اشكال جدي مواجه است؛ دوم آن‌كه، اين نقدها به‌ويژه در دسته‌هاي اول و دوم با اصل تحليل اسكاچ پل درباره علل وقوع انقلاب در ايران ارتباطي دور و غيرمستقيم دارند. علاوه‌براين، نويسنده در نقد نظريه اسكاچ پل به دو نكته مهم توجه چنداني نداشته است. يكي اتكاي اسكاچ پل به نظريه دولت تحصيل‌دار درباره ماهيت دولت در ايران در مقطع وقوع انقلاب اسلامي و ديگري تغييراتي كه اسكاچ پل در نتيجه وقوع انقلاب اسلامي در نظريه خود درباره علل وقوع انقلاب‌هاي اجتماعي ايجاد كرده است. اگر نويسنده محترم به اين موارد به‌صورت جدي تفطن داشت، مي‌توانست در بخش نقد نظريه اسكاچ پل نيز هم‌چون قسمت طرح نظريه او مباحث محققانه و بهتري ارائه دهد.