تأثير كاني‌شناسي اوليه اجزاي كربناته و ناهمگني‌هاي ناشي از فرايندهاي دياژنزي در توزيع سيستم منافذ و ويژگي‌هاي مخزني، مطالعه موردي از توالي‌هاي پرمو ترياس و ژوراسيك بالايي خليج‌فارس

سازندهاي دالان كنگان و عرب به ترتيب با سن پرمو ترياس و ژوراسيك بالايي، مخازن كربناته تبخيري مهمي‌اند كه با تأثير از ناهمگني‌هاي رخساره‌اي و دياژنزي شكل گرفته‌اند. هدف اصلي اين مطالعه، مقايسه كاني‌شناسي اوليه اجزا، سيستم منافذ غالب و تأثير فرايندهاي دياژنزي بر ويژگي‌هاي پتروفيزيكي و كيفيت مخزني سازندهاي دالان كنگان و عرب در خليج‌فارس است. براي رسيدن به اين هدف، از تلفيق توصيف مغزه‌ها، مطالعات پتروگرافي و داده‌هاي تخلخل تراوايي مغزه در دو ميدان هيدروكربني خليج‌فارس استفاده شده است. مطالعه سيستم منافذ نشان داد انواع مختلفي از منافذ در جريان سيال و توليد هيدركربن در سازندهاي دالان كنگان و عرب مشاركت داشته‌اند. اين منافذ، تخلخل‌هاي بين‌دانه‌اي، بين‌بلوري، حفره‌اي مرتبط و غيرمرتبط و ريزتخلخل‌ها هستند. كاني‌شناسي اوليه اجزا در توزيع سيستم منافذ و روند تغييرات دياژنزي نقش مهمي داشته است. طي پرمو ترياس و ژوراسيك بالايي به ترتيب تركيب آب اقيانوس‌ها براي نهشت اجزاي غيراسكلتي با تركيب آراگونيتي و كلسيتي مناسب بوده است. در سازندهاي دالان و كنگان، تخلخل‌هاي قالبي و در مقابل در سازند عرب، تخلخل‌هاي بين بلوري و بي ندانه‌اي نوع سيستم منفذي غالب هستند. ريزتخلخل‌ها كه عموماً در رخساره‌هاي گل غالب فراواني بالاتري نشان مي‌دهند، در سازند‌هاي دالان كنگان در مقايسه با عرب توسعه بيشتري دارند. مطالعات دقيق دياژنزي نشان داد توالي‌هاي مطالعه‌شده در معرض فرايندهاي انحلال، سيماني‌شدن، كاني‌زايي تبخيري، دولوميتي‌شدن، تراكم فيزيكي و شيميايي و شكستگي بعد از نهشته‌شدن قرار گرفته‌اند. در ميان اين فرايندها به نظر مي‌رسد انحلال، سيماني‌شدن و كاني‌زايي تبخيري مهم‌ترين نقش را در ويژگي‌هاي منافذ داشته‌اند. در حالت كلي، سازند عرب با تخلخل غالب بين بلوري و بين‌دانه‌اي در مقايسه با سازند‌هاي دالان كنگان با تخلخل هاي عمدتاً قالبي كيفيت مخزني بالاتري دارد.