روزن‌داران آركائديسكوئيده و اهميت آن‌ها در چينه‌نگاري زيستي و زماني نهشته‌هاي كربونيفر زيرين، مطالعه موردي در البرز شمالي

توالي نسبتاً كاملي از رسوبات ويزئن سرپوخوين در البرز شمالي رخنمون دارد؛ جايي كه دو برش ناصرآباد و دزده‌بن به‌منظور پژوهش‌هاي چينه‌شناسي انتخاب شدند. روزن‌داران آركائديسكوئيده از بهترين ميكروفسيل‌ها براي مطالعات چينه‌نگاري ويزئن تا سرپوخوين هستند و به‌دليل اهميت آنها در اين مطالعه بررسي شدند. در ويزئن پيشين (MFZ9)، اجداد آركائديسكوئيده يعني جنس Lapparentidiscus ظاهر مي‌شود كه با ظهور متنوع و فراوان آركائديسكيداي ابتدايي شامل جنس‌هاي Ammarchaediscus، Glomodiscus، Planoarchaediscus و Uralodiscus در MFZ10 ادامه مي‌يابد. در انتهاي ويزئن پيشين، نخستين ظهور Uralodiscus rotundus، زون MFZ11 را مشخص مي‌كند. در ويزئن مياني (MFZ12)، جنس‌هاي Nodosarchaediscusو Paraarchaediscus با ليومن مقعر زاويه‌دار ظاهر مي‌شوند. هيچ‌گونه روزن‌دار شاخص قاعده ويزئن پسين تاكنون از البرز مركزي معرفي نشده است. به نظر مي‌رسد نبود رسوبات تحتاني ويزئن بالايي در اين منطقه به‌دليل اثر فاز تكتونيكي البرزين بوده كه در اين منطقه رخ داده است. بخش مياني ويزئن پسين (MFZ14) با اوج فراواني Archaediscus با ليومن زاويه‌دار، انواع آركائديسكوئيده با ليومن مسدود و نيمه‌مسدود و نيز ظهور جنس‌هاي Neoarchaediscusو Kasachstanodiscus مشخص مي‌شود. همچنين نخستين ظهور جنس‌هاي Archaediscus و Paraarchaediscus با ليومن زاويه‌دار باريك و حضور گونه Neoarchaediscus akchimensis، ويزئن كاملاً پسين (lower MFZ15) را براي اين منطقه تعيين مي‌كند. رسوبات سرپوخوين زيرين (upper MFZ15) اين منطقه با ظهور انواع جديد Kasachstanodiscusو Archaediscus و نيز كاهش شديد فراواني Paraarchaediscus، Nodosarchaediscusو Archaediscusبا ليومن زاويه‌دار مطابقت دارد و سرپوخوين بالايي (MFZ16) با نخستين حضور جنس Brenckleinaو گونهBrenckleina rugosa مشخص مي‌شود.