بررسي دلايل گسترش و تأثير شكستگي‌هاي غيرتكتونيكي در مخازن كربناته، سازندهاي كنگان و دالان، بخش مركزي خليج فارس

در اين مقاله انواع مختلف شكستگي‌هاي غيرتكتونيكي در سازندهاي كربناته تبخيري كنگان و دالان در بخش مركزي خليج‌فارس ارزيابي شده است. ترك‌هاي گلي با اندازه كوچك و فراواني اندك در محيط‌هاي كم‌عمق ساحلي (جزر و مدي و بالاي جزر و مدي) تشكيل شده‌اند كه به تناوب از آب خارج مي‌شوند. حضور شكستگي‌هاي گيرشي و خشك‌شدگي نشان‌دهنده تغيير در شوري يا از دست رفتن آب است. اين شكستگي‌ها نسبت به ترك‌هاي گلي فراوان‌تر هستند و در محيط‌هاي بالاي جزر و مدي تشكيل شده‌اند. در اين سازندها به‌دليل تبديل كاني ژيپس به انيدريت، مقدار زيادي آب آزاد شده است. در صورت تراوايي كم سنگ، قابليت گذردهي اين آب وجود نداردو درنتيجه، ترك‌هاي هيدروليكي حاصل از تغيير فاز كانيايي ايجاد شده است. اين نوع از شكستگي‌ها به‌دليل دياژنز تدفيني و در رخساره‌هاي نهشته‌شده در محيط‌هاي تبخيري جزر و مدي ايجاد شده است. شكستگي‌هاي مرتبط با استيلوليت‌ها به‌صورت قائم و عمود بر استيلوليت‌ها و سطح لايه‌بنديتشكيل شده‌اند. اين شكستگي‌ها نيز به محيط ديا‌زنز تدفيني نسبت داده شده و باتوجه‌به ماهيت پرشدگي خود، به‌صورت سدي در مقابل جريان عمل مي‌كنند. شكستگي‌هاي حاصل از بارگذاري به‌صورت قائم در اين سازندها گسترش يافته‌اند؛ اما در بيشتر موارد با سيمان انيدريتي پر شده‌اند. اين نوع از شكستگي‌ها در صورت بازبودن، تراوايي مخزن را افزايش مي‌دهند. به‌جز دسته آخر، همه شكستگي‌هاي مطالعه‌شده به شكل سدهاي جرياني محلي عمل مي‌كنند.