رهبري باند مجرمانه و تشديد مجازات

رهبري باند مجرمانه از كيفيات مشدده عيني مجازات تلقي مي‌شود. در اين معنا قانونگذار براي شخص برخوردار از كيفيت عيني در مقايسه با افراد ديگر مجازاتي شديدتر تعيين مي‌كند. قانون مجازات اسلامي سال 1392 در مقام توجه به اين امر در تبصره 2 ماده 130 قانون مجازات اسلامي در قالب سردستگي در ارتكاب جرم بدون تعريف سردستگي يا رهبري باند به بيان مصاديق سردستگي مي‌پردازد. طبق تبصره مزبور «سردستگي عبارت از تشكيل يا طراحي يا سازمان‌دهي يا اداره گروه مجرمانه است.» به اين ترتيب مي‌توان گفت كه ممكن است يك گروه مجرمانه بيش از يك نفر سردسته داشته باشد. براي مثال، يك نفر اقدام به طراحي، نفر دوم اقدام به سازمان‌دهي، نفر سوم اقدام به تشكيل و نفر چهارم اقدام به اداره گروه نمايد. نوعاً طراحي بر مصاديق ديگر مقدم است. رهبر باند به ديگران دستور مي‌دهد و آنها نيز دستورات او را اجرا مي‌كنند. ولي قانونگذار مصاديق متعددي را براي رهبري باند در نظر گرفته است. لازم به‌ذكر است كه جرم ارتكابي توسط گروه بايد در راستاي اهداف گروه باشد وَالّا ربطي به رهبر باند نخواهد داشت. سؤالاتي كه در باب رهبري باند قابل‌طرح است، آن است كه ماهيت رهبري باند چيست؟ معاونت است يا مشاركت؟ آيا رهبري باند مستلزم دخالت در عنصر مادي است؟ مجازات اعضاي گروه در وضعيت رهبر باند تأثير دارد؟ منظور از گروه مجرمانه سازمان‌يافته چيست؟ مقاله حاضر در مقام پاسخ‌دهي به سؤالات مزبور است. روش تحقيق از نوع تحليلي است.