واكاوي مراد از «الذِكْر» در آيه 44 سورۀ نحل

بسياري از مفسران و مترجمان، مراد از«الذكر» در آيه 44 سوره نحل را قرآن مي‌دانند. معتقدان اين ديدگاه به دو دسته تقسيم مي‌شوند: گروه اول كه طيف وسيعي از مفسران را تشكيل مي‌دهند، قاطعانه اين نظر را بيان مي‌كنند. گروه دوم ضمن پذيرش مفهوم قرآن براي «الذكر»، به دنبال حل مشكل ظاهري ناشي از اين ديدگاه هستند. از سوي ديگر برخي مفسران مقصود از «الذكر» را سنت پيامبر6 دانسته‌اند. بررسي دلايل اين ديدگاه‌ها بيانگر كاستي دقت آنان در سياق و ظاهر الفاظ آيه است. ازاين‌رو نوشتار حاضر پس از اعتبارسنجي دلايل ديدگاه‌هاي ارائه‌ شده مفسران، با تدبر در ظاهر و سياق آيه و نيز واكاوي واژه «الذكر»، ثابت كرده كه قائلان ديدگاه اول با ايجاد تغيير در ساختار آيه و خروج از معناي ظاهري، و قائلان ديدگاه دوم به دليل عدم‌ ارائه مستندات كافي،‌ نتوانسته‌اند فهم صحيحي از «الذكر» ارائه كنند. در نهايت نگارندگان اين پژوهش، به جهت سازگاري با ظاهر آيه، «وحي تفسيري» را مراد از «الذكر» در اين آيه دانسته كه به‌نظر مي‌رسد در آيات ديگر با «حكمت» از آن نام برده شده است. با پذيرش ديدگاه «وحي تفسيري» براي «الذكر»، اين مطلب اثبات مي‌شود كه در اين آيه، «الذكر» غير از «ما نُزّل اليهم» است و مشكل ظاهري آيه حل مي‌شود.