بررسي ديدگاه جوامع ‌‌‌محلي پيرامون آثار احداث سد بهشت‌‌‌آباد بر وابستگي خانوارهاي محلي به منابع‌‌‌طبيعي

احداث سدها جهت ذخيره‌‌‌سازي و انتقال آب بين‌‌‌حوزه‌‌‌‌اي يكي از راهكارهاي مهم مديريت چالش كمبود آب در دهه‌‌‌هاي اخير مطرح شده‌‌‌ است، ولي اين طرح‌‌‌ها به نوبه خود مي‌‌‌‌تواند آثار مثبت و منفي متعددي بر جوامع محلي حوزه مبدا داشته باشد. هدف اين مقاله، بررسي ديدگاه جوامع ‌‌‌محلي در مورد آثار بالقوه محيط‌‌‌زيست احداث سد و انتقال آب بين‌‌‌‌‌‌حوزه‌اي بر منابع و سرمايه‌‌‌‌هاي طبيعي اين جوامع و آسيب‌‌‌پذيري وابستگي خانوار‌‌‌ها به اين سرمايه‌‌‌‌ها است. پژوهش در حوزه آبخيز بهشت‌‌‌آباد واقع در استان چهارمحال‌‌‌ و ‌‌‌بختياري انجام شد و جوامع ‌‌‌محلي روستايي و شهري حوزه كه در صورت احداث سد بيشتر تحت تاثير قرار مي‌‌‌‌گيرند را مورد مطالعه قرار‌‌‌ داد. در اين مطالعه پيمايشي، با استفاده از روش نمونه‌‌‌گيري چند مرحله‌‌‌اي 200 خانوار از 3514 خانوار منطقه انتخاب و داده‌‌‌ها با استفاده از پرسشنامه و تكنيك مصاحبه ساختار يافته گردآوري شدند. از ديد جوامع محلي احداث سد موجب تخريب منابع‌‌‌طبيعي، كاهش سرمايه‌‌‌‌هاي طبيعي معيشت خانوار‌‌‌هاي محلي و افزايش آسيب‌‌‌پذيري معيشت آن‌‌‌‌ها مي‌‌‌‌شود. اين ديدگاه‌‌‌‌ها به طور معني‌‌‌داري تحت تاثير ميزان وابستگي معيشت خانوار‌‌‌ها به منابع‌‌‌ طبيعي، داشتن شغل اصلي كشاورزي، ميزان اراضي خانوار، تعداد دام و ميزان سرمايه‌‌‌‌هاي ‌‌‌طبيعي موجود در منطقه بود. اين نشان مي‌‌‌‌دهد كه از ديد جوامع ‌‌‌محلي، در صورت احداث سد، منابع ‌‌‌طبيعي تخريب شده و خانوار‌‌‌هاي وابسته به منابع ‌‌‌طبيعي با آسيب‌‌‌‌‌‌پذيري بيشتري مواجه مي‌‌‌شوند.