بررسي اثرات مخرب گردشگري در شهرستان طرقبه شانديز با كاربرد مدل تخريب

توسعه گردشگري پيامدهاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و محيط‌زيستي در محيط پذيرنده ايجاد مي‌كند. گردشگري در شهرستان طرقبه شانديز به دليل نزديكي به كلانشهر مشهد، برخورداري از آب و هواي مطلوب و وجود چشم‌اندازهاي زيبا و بكر، در سال‌هاي اخير به‌شدت رو به گسترش نهاده است. اين تحقيق با هدف بررسي پيامدهاي توسعه گردشگري در اين شهرستان انجام شده است كه براي اين منظور مدل تخريب به كار رفت. نخست محدوده مرز شهرستان به 94 شبكه 1600 هكتاري تقسيم و با استفاده از نقشه كاربري سرزمين، مشاهده‌هاي ميداني و نظرات كارشناسي، عوامل تخريب ناشي از فعاليت‌هاي گردشگري شناسايي و شدت آنها تعيين شد. سپس، آسيب‌پذيري اكولوژيك و تراكم فيزيولوژيك محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخريب، ضرايب تخريب به‌دست آمد. در نهايت كليه شبكه‌ها بر اساس نظريه فازي به 3 محدوده با توانايي توسعه بيشتر، نيازمند بازسازي و غير قابل توسعه تقسيم شدند. مي‌توان گفت فعاليت‌هايي مانند تغيير كاربري از يك سو و از سوي ديگر زباله‌ريزي و آلودگي رودخانه‌ها به منطقه از عوامل اصلي تخريب هستند. از مجموع 94 شبكه، 21 شبكه به دليل وجود گسل‌ها و 16 شبكه به‌دليل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت‌شده بينالود، غيرقابل توسعه مي‌باشند. 46 شبكه داراي اولويت‌هاي اول تا سوم توسعه فعاليت‌هاي گردشگري هستند كه داراي تراكم فيزيولوژيك پايين‌ بوده و 11 شبكه نيز به دليل تراكم فيزيولوژيك بالا و شدت زياد عوامل مخرب گردشگري، داراي ضرايب تخريب بالا بوده و نيازمند بازسازي هستند. بنابراين، بايد از هرگونه توسعه بدون برنامه‌ريزي در آينده در اين قسمت‌ها، خودداري شود.