بررسي مدل اشغال مرال (Cervus elaphus) در زيستگاه‌هاي جنگلي هيركاني (مطالعه موردي: پارك‌ملي گلستان)

حفظ تنوع‌زيستي يكي از اهداف اصلي حفاظت و مديريت حيات‌وحش است و نابودي زيستگاه يكي از بزرگترين تهديدها براي تنوع‌زيستي سراسر جهان شناخته شده است. گوزن‌ها داراي گونه‌هاي مختلفي در جهان هستند كه در ايران فقط سه گونه از اين خانواده وجود دارد و بزرگ‌ترين آن مرال است‌‌. اين گونه جز گونه‌هاي پرچم‌دار محسوب مي‌شود و بررسي وضعيت حفاظتي اين گونه براي مديريت اكوسيستم حايز اهميت است. در پژوهش حاضر، مدل اشغال مرال در پارك‌ملي گلستان مورد بررسي قرار گرفت. عمده‌ترين اهداف انجام اين پژوهش، بررسي مدل اشغال مرال و عوامل موثر بر ميزان اشغال اين گونه و تعيين مقدار اشغال مرال در گستره زيستگاه بود. در اين تحقيق، منطقه مورد مطالعه بر پايه نقشه‌هاي GIS و با استفاده از ابزار هاوتس‌تولز به شبكه‌هاي 3×3 كيلومتري تقسيم شد. اندازه هر شبكه با فرض ميزان جابه‌جايي گونه موردنظر انتخاب‌ شد. درون هر شبكه سه ترانسكت خطي (هر يك از تراسكت‌ها به طول 500 متر) با جهت شماليجنوبي و به‌صورت تصادفي سيستماتيك انتخاب شد. تاثير نُه متغير با ميزان اشغال بررسي شد. نتايج نشان داد كه مقدار اشغال 0.87 و نرخ كشف 0.81 بود. هم‌چنين، از بين نُه متغير بررسي شده، چهار متغير شامل فاصله از جاده، تنوع گونه‌هاي درختي، غناي گونه‌هاي درختي و فاصله از زمين‌هاي كشاورزي به‌عنوان موثرترين عوامل در نرخ اشغال و نرخ كشف مرال شناخته شد.