ارزيابي مطلوبيت زيستگاه بز و پازن(Capra aegagrus aegagrus) در منطقه حفاظت شده لشگردر همدان

مديريت و حفاظت موثر جمعيت‌‌هاي حيات‌وحش به درك و پيش‌‌بيني انسان از ارتباطات زيستگاه حيات‌وحش وابسته است. تعيين پراكنش گونه براي حفظ و مديريت جمعيت‌‌ها، به ويژه براي گونه‌هاي در حال تهديد يك امر ضروري است. يكي از روش‌‌هاي تعيين پراكنش گونه‌‌ها ارزيابي زيستگاه است كه با استفاده از مدل‌‌هايي مي‌‌توان محدوده پراكنش گونه را پيش‌‌بيني نمود كه ابزار مناسبي براي اهداف حفاظتي و مديريتي است. گونه بز و پازن گونه‌‌اي از راسته زوج‌‌سمان با پراكنش در مناطق كوهستاني اروپا، آسياي صغير، آسياي مركزي و خاورميانه مي‌‌باشد كه جز گونه‌‌هاي آسيب‌‌پذير در فهرست سرخ IUCN محسوب مي‌‌شود. در پژوهش حاضر، مطلوبيت زيستگاه اين گونه در منطقه حفاظت شده لشگردر ملاير بررسي شد. به منظور مدل‌‌سازي زيستگاه اين گونه از ‌‌روش تحليل عاملي آشيان بوم‌شناختي (ENFA) در نسخه چهارم نرم‌افزار بايومپر‌‌‌‌Biomapper استفاده شد. در اين مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغير وابسته و از لايه‌‌هاي اطلاعاتي شامل نقشه طبقات ارتفاع، شيب، جهت، فاصله تا جاده و مناطق روستايي و تنوع پستي و ‌‌بلندي‌‌ها (ژئومورفولوژي) به عنوان متغير مستقل استفاده شد. نتايج مطلوبيت زيستگاه نشان داد كه زيستگاه‌‌ انتخابي بز و پازن در ارتفاعات بيش از 2400 متر و در مناطق صخره‌اي با فاصله زياد از جاده و روستا و به طور عمده در دامنه‌‌هاي توده‌‌ سنگي شيب‌دار (شيب‌هاي 30 تا60 و بيش از 60 درصد) با تخريب مكانيكي شديد و مناطق واريزه‌‌اي قرار دارد. همچنين نتايج تجزيه و تحليل‌ها نشان داد كه بز و پازن در اين منطقه، زيستگاه‌‌هاي حاشيه‌‌اي را انتخاب مي‌‌كنند و آشيان بوم‌‌شناختي باريكي دارند.