روايت هاي شفاهي در تذكره الشّعراي دولت شاه سمرقندي و كاركردهاي مثبت آن ها

تذكره ي دولت شاه سمرقندي (896 هـ..ق)، استثنايي ترين تذكره ي شاعران در تاريخ و ادب ايران است كه به رغم برخورداري از اشتباهات فراوان تاريخي، بيش ترين اطّلاعات را درباره ي شاعران و دوران زندگي آنان با روش مندترين شيوه ها ي مرسوم در گذشته، به مخاطبان عرضه مي كند. بررسي شيوه ي خاص دولت شاه سمرقندي، اهميّت شگرد وي در معرّفي شاعران با ارائه ي توضيحات لازم تاريخي درباره‌ي خاندان هاي حكومتي عصر آنان و نقش سلاطين در جايگاه فكري و هنري هر شاعر، شناخت چگونگي ارائه اطلاعاتي پيرامون ممدوحان شاعران، بررسي عوامل مقبوليّت تذكره الشعرا با وجود بسياري از اشتباهات تاريخي و مسائلي از اين دست از اهداف اين پژوهش است. روش پژوهش توصيفيتحليلي است و نتايج با استفاده از شيوه ي تحليل محتوا تجزيه و تحليل شده است. نتايج نشان مي دهد: به دور از هر گونه اغراق و مبالغه، مي توان ادّعا كرد كه اين تذكره، نوآورانه ترين تذكره ي شعري در زبان فارسي است كه نويسنده ي آن فقط در پي فراهم آوردن جُنگي از اسم ها و نمونه شعرهاي شاعران فارسي نبوده، بلكه كوشيده است هر شاعري را در بستر تاريخي دوراني كه از آن برخاسته است قراردهد، تا ارزيابي جايگاه فكري و هنري او درست تر انجام شود. به اين سبب است كه تذكره ي دولت شاه، علاوه بر گزارش زندگي شاعران كه اصلي ترين وظيفه ي اين گونه كتاب ها است، يك گزارش به نسبت اجمالي از اغلب سلسله هاي حكومتي و حكومت هاي محلّي در مناطق مختلف ايران نيز به دست داده است.