نقش تجارت در اثرگذاري شوك‌هاي نفتي بر رشد اقتصادي كشورهاي واردكننده و صادركننده نفت

تجربه جهاني نشان داده است كه قيمت نفت يكي از محرك هاي مهم اقتصاد كشورهاي درگير تجارت آن است. نفت مي تواند اقتصاد اين كشورها را چه به‌صورت مستقيم و چه به‌صورت غيرمستقيم از طريق تجارت با ساير كشورهاي متأثر از قيمت اين كالاي اوليه، تحت تأثير قرار دهد. در اين مقاله، آثارمستقيم و غيرمستقيم (سرريز) شوك هاي قيمتي نفتي بركشورهاي صادركننده و واردكننده نفت به تفكيك كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، با استفاده از روشخودرگرسيون برداري برآورد شده است. از ويژگي‌هاي مهم اين مطالعه، اندازه گيري آثار مستقيم و غيرمستقيم ناشي از تجارت بين‌المللي در چارچوب يك مدل سيستمي پويا و شمول سي اقتصاد بزرگ جهان كه بيش از 73 درصد كل اقتصاد جهان را در اختيار دارند، مي باشد. نتايج برآورد مدل براي دوره 20151980 نشان مي دهد كه كشورهاي واردكننده نفت چه توسعه يافته و چه در حال توسعه ، از افزايش قيمت نفت به طور مستقيم متضرر مي شوند اما اثر غيرمستقيم براي كشورهاي توسعه يافته منفي و براي كشورهاي در حال توسعه مثبت است. هم چنين، اثر افزايش قيمت نفت در كشورهاي توسعه يافته صادركننده نفت منفي است كه مي تواند به‌دليل ساختار صنعتي آن ها كه متكي به واردات نفت هستند، باشد. اثر شوك هاي افزايش قيمت نفت بر اقتصاد كشورهاي صادركننده نفت در حال توسعه مثبت ولي اثر غيرمستقيم آن به‌دليل مراودات تجاري بالاي اين كشورها با كشورهاي صنعتي واردكننده نفت، منفي است.