بررسي اثر شكل ذرات سنگريزه اي بر ضريب زبري مانينگ در رودخانه هاي كوهستاني

روابط مقاومت جريان از مولفه هاي كلاسيك آناليز هيدروليكي رودخانه است كه براي رونديابي سيل، پيش بيني عمق و سرعت سيلاب هاي طرح، برآورد ظرفيت سيلاب آبراهه و پيش بيني غيرمستقيم دبي هاي سيلاب از طريق روش شيب مساحت، مورد نياز خواهد بود. در اين تحقيق به بررسي آزمايشگاهي اثر شكل ذرات و شيب بستر آبراهه بر ضريب زبري مانينگ پرداخته شده است. براي رسيدن به اين هدف، از دو نوع سنگريزۀ طبيعي نسبتاً گردگوشه و شكستۀ تيزگوشه با اندازه هاي متوسط 3/8، 4/66 و 6/53 سانتي متر و چهار شيب 0/4، 0/6، 0/8 و 1 درصد در شرايط مختلف هيدروليكي استفاده شد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه با افزايش اندازۀ سنگريزه و شيب بستر آبراهه و كاهش استغراق نسبي مقدار ضريب زبري مانينگ افزايش مي يابد. نتايج بررسي ها همچنين نشان مي دهد كه به طور متوسط مقدار ضريب زبري مانينگ سنگريزه هاي تيزگوشه در شيب هاي 0/4، 0/6، 0/8 و 1 درصد به ترتيب در حدود  2/7، 3/7، 3/8 و 5/9 درصد بيشتر از مقدار آن در سنگريزه هاي طبيعي نسبتاً گردگوشه است. اختلاف بين مقادير ضريب زبري مانينگ در ذرات تيزگوشه و طبيعي نسبتاً گردگوشه با كاهش استغراق نسبي و افزايش شيب بستر افزايش مي يابد. به سخن ديگر، اثر شكل ذرات بر ضريب زبري مانينگ در شيب هاي تند و استغراق نسبي كم (زبري در مقياس بزرگ) قابل توجه است.