بررسي تأثير فرم شهر بر ميزان مصرف انرژي در بخش مسكوني مطالعه موردي: شهر همدان

رشد شتابان و فزاينده شهرنشيني و در پي آن افزايش جمعيت شهرها، پيامدهاي مختلفي را در زمينه‌هاي گوناگون به دنبال داشته است. يكي از اين پيامدها، رشد صعودي حدود 20 درصدي ميزان مصرف و تقاضاي انرژي در شهرها در سه دهه اخير بوده است. طبق آمار منتشرشده از سوي آژانس بين‌المللي انرژي، ايران نهمين كشور توليدكننده انرژي و دهمين كشور مصرف‌كننده انرژي در جهان است. به اين‌گونه كه متوسط مصرف انرژي به ازاي هر مترمربع در ايران 2.6 برابر متوسط مصرف در كشورهاي صنعتي است كه در بعضي از شهرهاي كشور، اين رقم به حدود 4 برابرمي رسد. با روند چنين شرايطي شايد باگذشت چند سال و اندي ديگر قادر به صادرات نفت نباشيم. پژوهش حاضر باهدف بررسي تأثير فرم و بافت شهر بر الگوي مصرف انرژي در شهر همدان صورت گرفته است. پژوهش ازنظر ماهيت توصيفي – تحليلي و بنا بر هدف كاربردي است. روش گردآوري اطلاعات نيز به‌صورت اسنادي و پيمايشي مي‌باشد. جامعه آماري پژوهش شهر همدان مي‌باشد. تعداد نمونه‌هاي موردنظر جهت بررسي ميزان مصرف انرژي، 388 واحد مسكوني موجود در محلات منتخب مي‌باشد. جهت تعيين فرم محلات شهر از 5 متغير و 3 شاخص اصلي تراكم، اتصال و اختلاط كاربري در محيط نرم‌افزار GIS استفاده شد. در ادامه به بررسي وجود ارتباط بين متغيرهاي تحقيق (مشخصه‌هاي فرم شهري و ساختماني به‌عنوان متغير مستقل و اطلاعات ميزان مصرف گاز و برق خانوارها به‌عنوان متغير وابسته) با استفاده از نرم‌افزار SPSS اقدام شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه بين فرم شهر و ميزان مصرف انرژي رابطه معناداري وجود دارد. به‌گونه‌اي كه فرم‌هاي فشرده شهري با ميانگين 13422298.66 كيلوژول مصرف انرژي، كارآمدترين فرم ازنظر مصرف انرژي هستند. در مقابل فرم‌هاي پراكنده با ميانگين 18289848.10 كيلوژول مصرف انرژي، ناكارآمدترين نوع فرم شهري هستند.