مولفۀ بينايي- فضايي حافظۀ رويدادي در بيماران مبتلا به ام. اس. فارسي‌زبان

The Visuospatial Episodic Memory in Persian-speaking Patients with Multiple Sclerosis

سابقه و هدف: يكي از شايع‌ترين دغدغه‌هاي بيماران اسكلروزيس چندگانه (ام.اس.)، اختلال در حافظه است. با توجه به اهميت حافظه در عملكردهاي زندگي روزمره و تأثير آن بر تعاملات اجتماعي افراد، هدف پژوهش حاضر بررسي عملكرد حافظۀ رويدادي از نوع غيركلامي بود. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش موردي- شاهدي، تعداد 46 بيمار مبتلا به ام. اس. از نوع عودكننده- بهبوديابنده (13 مرد و 33 زن) از ميان مراجعه‌كنندگان به بخش مغز و اعصاب بيمارستان قائم مشهد و 46 فرد سالم نيز كه به‌ لحاظ سن، ميزان تحصيلات و جنسيت با گروه بيمار همتاسازي شده بودند، به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس و با توجه به معيارهاي ورود به پژوهش انتخاب شدند. در اين پژوهش، بيماران مبتلا به ام. اس. بر اساس نمرۀ مقياس وضعيت گسترش ناتواني به دو گروه بيمار با EDSS<4 و گروه بيمار با EDSS 4-6 تقسيم شدند. از آزمون موكا براي غربالگري وضعيت شناختي و از آزمون تصاويرپيچيدۀ هندسي بنسون براي ارزيابي عملكرد حافظه رويدادي غيركلامي استفاده شد. يافته‌ها: عملكرد دو گروه بيمار در هر سه مرحله حافظه رويدادي غيركلامي شامل توانايي ساختاري فضايي- ديداري (كپي‌كردن شكل)، حافظۀ ديداري (يادآوري بلافصل) و توانايي حفظ و بازيابي منابع فضايي- ديداري (يادآوري با تأخير) به‌طور معني‌داري (05/0< P) ضعيف‌تر از گروه كنترل بود. استنتاج: آسيب مغزي اكتسابي ام. اس. با حافظه رويدادي غيركلامي مرتبط است؛ بدين‌معنا كه اين بيماري بر عملكرد فرد در سه مرحله اين حافظه (كپي‌كردن شكل، يادآوري بلافصل و يادآوري با تأخير) تأثير نامطلوب مي‌گذارد. همچنين، تغيير مقياس وضعيت گسترش ناتواني پيش‌بيني‌كننده عملكرد متفاوت گروه‌هاي بيمار در عملكرد سه مرحله يادشده حافظه رويدادي غيركلامي است.

Background and purpose: Memory dysfunction is one the most common challenges of patients with Multiple Sclerosis (MS). Memory has a major role in daily life and influences social communication of individuals. The aim of this research was to investigate the function of nonverbal episodic memory in Persian speaker patients with MS. Materials and methods: In this cross-sectional study, 46 patients (13 males and 33 females) with definite relapsing-remitting multiple sclerosis and 46 age, gender, and educationally-matched healthy controls were selected using convenient sampling based on inclusion criteria. The patients were divided into two groups (n=23 per group) according to the Expanded Disability Status Scale (EDSS) scores; 0-4 and 4-6. The Montreal Cognitive Assessment (MoCA) test was used to screen cognitive function and the Benson Figure test was used to evaluate the non-verbal episodic memory function. Results: Compared to healthy controls, both MS groups were found to be significantly impaired in accuracy and placement of structures of visuospatial abilities (copy trial), visual memory (immediate recall), and maintaining and retrieving visuospatial sources (delayed recall) (P< 0.05). Conclusion: Acquired brain injury in MS is associated with dysfunction of nonverbal episodic memory. In other words, MS would adversely influences patient’s performance in all stages of the visuospatial test (copy, immediate, and delayed recall). Moreover, EDSS could be regarded as a predictor for individual differences in MS patients in all stages of nonverbal episodic memory.